K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

Mulkiy shakli vayuridikmaqomiga ko‘ra qurilish tashkilotlari ochiq aksiyadorlikjamiyatlari (OAJ), mas’uiiyati cheklangan jamiyatlar (MChJ), xususiy korxonalar (firmalar) vadavlat unitar korxonalari bodishi inumkin. Ushbu maqomdagi qurilish tashkilotlarini tuzish vaular faoliyatini yuritish respublikarnizdabu turdagi xo‘jalik yurituvchi subyektlar to’g'risidagi qonunlar vaqonun osti hujjatlari, Shuningdek ushbu tashkilotlarningta‘sis hujjatlari asosida amalga oshiriladi.
Nomlanishiga ко ‘ra ham qurilish tashkilotlari turliehadir. Chunonclii, ularning eng keng tarqalgan nomi bodib xarakatlanuvchi mexanizatsiyalashgan kolona (XMK-PMK) hisoblanadi. Qurilish tashkilotlariga bundayin nomni berilishi negizida ularning qurilish, qurilish - montaj va boshqa ishlarga doir o‘z faoliyatini bevosita buyurtma berilgan joylardamaxsus harakatlanuvchi texnik vositalar, mashina va mexanizmlar yordamida amalga oshirishlari yotadi. Bundan tashqari qurilish tarmog‘ida xususiy qurilish firmasi, shu’ba qurilish korxonasi, qurilish kompaniyasi, qurilish tresti kabi nomlardagi xo‘jalik yurituvchi subyektlar ham mavjud.
Faoliyatyuritish doirasiga ко ‘ra qurilish tashkilotlari tarmoq va tarmoqlararo qurilish tashkilotlariga bodinadi. Tannoq qurilish tashkilotlari xalq xo‘jaligining alohida olingan tarmoqlarida o‘z faoliyatini yuritadilar.
Ixtisoslashganligiga ко ‘ra qurilish tashkilotlari maxsus va universal tashkilotlar bodib hisoblanadi. Masalan, qurilish tashkilotlarining metro qurilishi, uy qurilishi, yo‘l qurilishi, ko‘prik qurilishi va boshqa shu kabi maxsus ixtisoslashgan turlari mavjud. Ayrim qurilish kompaniyalari (trestlari) ko‘p tarmoqli, ya’ni universal tashkilotlar bo‘lib hisoblanadi.
Xodimlarining soniga ко ‘ra qurilish tashkilotlari mikrofirmalar, kichik korxonalar, o‘rta va yirik korxonalaiga bodinadi. Respublikamizning qonun hujjatlariga ko‘ra qurilish tamiog‘ida mikrofirmalar bodib xodimlarining soni 20 ta gacha, kichik korxonalar bodib xodimlarining soni 50 ta gacha bodgan korxonalar hisoblanadi.
Ta ’sischilarining tarkibiga ко ‘ra qurilish tashkilotlarini mahalliy va xorijiy investisiyalar ishtirokidagi korxonalarga bodish rnumkin. Xorijiy investisiyalar ishtirokidagi qurilish tashkilotlari ustav kapitalining miqdori
eng kamida 150000 AQSH dollari miqdorida bo‘lishi lozim. Ushbu ustav kapitali miqdorimahalliy vaxorijiyta\sischilarmablag‘laridantashkil topadi.
Qurilish ishlarini bajarishdagi о ‘rnigci ко ‘ra qurilish tashkilotlari bosh pudratchi va subpudratchi tashkilotlarga bo‘linadi.
Bosh pudratchi tashkilot-buyurtniachi bilan qurilish, qurilish-montaj va boshqa ishlami olib borish bo‘yicha asosiy shartnomani tuzgan hamda uning bajarilishini to‘ liq o‘z zimmasiga olgan qurilish tashkiloti.
Subpudratchi tashkilot- boshpudratchiningbuyurtmachigabajarib berishi lozim bo‘lgan qurilish, qurilish-montaj va boshqa ishlaming bir qismini bosh pudratchi bilan tuzilgan shartnomagaasosan bajarib beruvchi tashkilot.
Tanlangcin soliq rejimiga ко ‘ra qurilish tashkilotlari umumbelgilangan vaixchamlashtirilgan soliq rejimlarida ishlovchi korxonalarga boMinadi. Respubl ikamizning soliq qonunchiligi hujjatlariga muvofiq mikrofirma va kichik korxonalarhisoblangan qurilish tashkilotlari ixchamlashtirilgan soliq toiovlari rejimida ishlashi mumkin. Yirik va o‘rta qurilish tashkilotlari, odatda, umumbelgilangan soliqlami to‘lovchilari bo‘lib hisoblanadilar.
Qurilish tashkilotlari faoliyati respublikamizning amaldagi me‘yoriy- huquqiy hujjatlariga muvofiq asosiy va asosiy bo‘ lmagan faoliyat turlariga bo‘linadi. Asosiy faoliyatga buyurtmachilar uchun bajarilgan qurilish, qurilish-montaj ishlari, jihozlami o‘matish, rekonstruksiya, kengaytirish, modemizasiya qilish, obodonlashtirish, kapital vajoriy ta’mirlash ishlari, Shuningdek o‘z maqsadlarida foydalanish va sotish uchun moijallangan qurilish materiallari va moslamalarini ishlab chiqish va shu kabi boshqa ishlar kiradi. Asosiy boMmagan faoliyatga qurilish tashkilotlarining moliyaviy, investisiya va boshqa faoliyat turlari kiradi.
Qurilish tashkilotlari asosiy faoliyatigakimvchi ishlaming harbiri o‘ziga xos xususiyatlarga ega.