K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

Nf=Stf*Sm: 100%
Hisob-kitob asosida hisoblangan foyda summasi buxgalteriya hisobida quyidagicha aks ettiriladi:
Debet 9810 «Foyda solig‘i bo‘yicha xarajatlar»;
Kredit 6410 «Budjetgato‘lovlar bo‘yicha qarz».
Pudratchi tashkilotlami Budjetga foyda solig‘i bo‘yicha qarzlarining to‘lanishiga quyidagicha yozuv qilinadi:
Debet 6410 «Budjetga to‘lovlarbo‘yicha qarz»;
Kredit 5110 «Hisob-kitob schoti».
Yagona soliq to‘lovining hisob-kitobi va hisobi. Mikrofirma vakichik korxonalar maqomidagi qurilish tashkilotlari uchun yagona soliq to‘ lovi yagona soliq, budjetdantashqari Pensiyajamg‘armasi, Respublikayod jamg‘armasi va Maktab ta’limini rivojlantirishjamg‘armasiga majburiy ajratmalami to‘ lash o‘migajoriy etilgan. Ushbu soliqni todovchi qurilish tashkilotlarida materiallar (ishlar, xizmatlar) xarid qilingandata‘minotchi vasubpudratchi tashkilotlaiga todanganQQS summasi material boyliklar (ishlar, xizmatlarjqiymatigakiritiladi.
Yagona soliq todovini todovchi qurilish tashkilotlari ixtiyoriy tarzda ro‘yxatdan o‘tgan joyidagi davlat soliq xizmati organlariga navbatdagi chorak boshlanishiga qadar bir oydan kechiktirmay, yangi barpo etilayotgan mikro va kichik korxona maqomidagi qurilish tashkilotlari esa - faoliyatni amalga oshirishni boshlashga qadar topshiriladigan ariza asosida qo‘shilganqiymat solig‘ini todashlari mumkin. Yagona soliq todovi todovchilari tomonidan qo‘shilgan qiymatsolig‘initodashdan bosh tortish navbatdagi yil boshlanishiga qadar bir oydankechiktirmasdanro‘yxatdano‘tganjoyidagi davlat soliq xizmati organlariga taqdim etiladigan ariza asosida navbatdagi yilning boshidangina amalga oshiriladi.
Yagona soliq todovini todash obyekti bodib qurilish tashkilotlarining barcha faoliyatturlaridan olganyalpi tushumi hisoblanadi. Yagona soliq todovi summasi yalpi tushum summasini ushbu soliqning belgilangan me’yoriga ko‘paytirish yodi bilantopiladi. Bunda, ixtiyoriytaizdaqo‘shilganqiymatsoligdni todovchilar uchun yagona soliq todovi summasi Budjetgatodanadiganqo‘shilganqiymat soligd summasiga, biroq yagona soliq todovi summasining 50 foizidan ortiq bodmagan miqdoriga kamayadi.
Yagona soliq to‘loviga tortiladigan yalpi tushum tarkibiga quyidagilar kiritiladi:
1.0‘zkuchlari bilan bajarilgan qurilish, qurilish-montaj, ta’mirlash-qurilish. ishgatusliirish-sozlash, loyihalash-qidimv ishlarining hajmi.

2. 
   Asosiy faoliyatdan boshqa daromadlar, ya’ni: a) undirilgan yoki qarzdor e’tirofetganjarimalar, peniyalar, neustoykalar hamdaxo‘jalik shartnomalarining shartlarini buzganlik uchun boshqajazo turlari; b) hisobot yilida aniqlangan o‘tgan yillar daromadlari; v) renta daromadi, qurilish tashkiloti huzuridagi oshxonalaidantushumlar, boshqaxizmat ko'rsatuvchi xo‘jaliklardan tushumlar, g) asosiy vositalarva boshqa mol-mulkni sotishdan daromadlar; d) kreditorlik va deponentlik qarzini qonun bilan belgilangan tartibda hisobdan chiqarishdan olingan daromadlar; e) tovar-moddiy boyliklarini qo‘shimcha baholash; j) tekin moliyaviy yordam, shujumladan, tekinga olingan mol-mulk; z) qisqa muddatli ijamdan daromadlar; i) ilgari chiqaribtashlanganxarajatlami qoplash tariqasida olingan daromadlardan tashqari boshqa operatsion daromadlar;
   
3. 
   Moliyaviy faoliyatdan daromadlar, ya’ni: a) olingan royalti vakapital transferti; b) 0‘zbekistonRespublikasi hududi vaundantashqarida boshqa xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatida ulushli ishtirok etishdan olingan daromadlar, aksiyalar bo‘yicha dividendlar hamda obligatsiyalar va boshqa qimmatli qog‘ozlarbo‘yicha daromadlar; v) mol-mulkni uzoq muddatli ijara (lizing)ga berishdan daromad (maija); g) chet el valutasidagi operatsiyalar bo‘yicha kursdagi farqdan daromadlar (musbat va manfiy kurs farqlari o‘rtasidagi saldo), bunda manfiy kurs farqi summasi musbat kurs farqi summasidan oshib ketgan holda oshib ketish summasi yagona soliq tolovini hisoblab chiqayotganda soliq solinadigan bazani kamaytirmaydi; d) qimmatli qog‘ozlar, shu’ba korxonalar va hokazolarga qo‘yilgan mablag‘ lami qayta baholashlami o‘tkazishdan daromadlar; e) moliyaviy faoliyatdan boshqa daromadlar;
   
4. 
   Favqulodda daromadlar.
   

Soliq solinadigan yalpi tushum hisoblab chiqilayotganda quyidagilar yalpi tushumdan chiqarib tashlanadi:

1. 
   ixtyoriy ravishdao‘z arizasiga ko‘m qo‘shilgan qiymat solig‘i toiovchilar uchun qo‘shilgan qiymat solig‘i summasi;
   
2. 
   davlat subsidiyalari summasi;
   

v) davlat obligatsiyalari va boshqa davlat qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha daromadlar;
g) to‘lov manbaida soliq to‘langanligini tasdiqlaydigan hujjatlar (ma’lumotnoma) mavjudligida dividendlar va foizlar.
Yagona soliq to‘lovi har chorakda o‘sib boruvchi yakun bilan hisob- kitobni topshirish muddatidan kechiktirmay to‘lanadi.
Yagona soliq to‘lovi bo‘yicha hisob-kitoblaming buxgalteriya hisobi 6410 «Budjetgato‘lovlarbo‘yichaqarz» schotidayuritiladi. Belgilangan tartibda hisoblab chiqilgan yagona soliq to‘lovi buxgalteriya hisobida quyidagi yozuv bilan aks ettiriladi: