Kbk: 84(Ros-Rus)

III BOB
Ivan Ivanovich bilan Ivan Nikiforovich orala­
riga nizo tushgandan so‘ng bo‘lgan voqealar
Shunday qilib, Mirgorod shahrining obro‘si 
va savlati bo‘lgan ikki hurmatli zot bir-birlari bi-
lan arazlashib qoldilar, tag‘in nima uchun deng? 
Behudaga, birini biri erkak g‘oz degani uchun! 

---

249
Taras Bulba
Bir-birlarini ko‘rgani ko‘zlari qolmadi, kirish-
chi qishlari barham yedi, holbuki, avval hamma 
ularni ayrilmas do‘st deb bilardi. Darvoqe, bu-
runlari Ivan Ivanovich bilan Ivan Nikiforovich 
odam yuborib, bir-birlarining hol-ahvolidan xa-
bardor bo‘lib turardilar, har qaysisi o‘z ayvonida 
turib shunday shirin so‘zlashar edilarki, ularning 
bu so‘zlarini eshitgan odam huzur qilar edi. Har 
yakshanba kuni Ivan Ivanovich chakmonini, Ivan 
Nikiforovich bo‘lsa burma bel kamzulini kiyib, 
bir-birlarini qo‘ltiqlashib, butxonaga borar edilar. 
Ivan Ivanovichning ko‘zi ravshanroq bo‘lganidan, 
yo‘lda keta turib, Mirgorodning ba’zi ko‘chalarida 
bo‘ladigan ko‘lob suvga yoxud boshqa shunday 
ifloslikka ko‘zi tushib qolsa, darrov Ivan Nikiforo-
vichni ogohlantirib: «Hazir bo‘ling, oyog‘ingiz bu 
iflos chuqurga tushib ketmasin», – der edi. Ivan 
Nikiforovich ham, o‘z navbatida, Ivan Ivanovich-
ga bo‘lgan do‘stligini doim izhor qilmoq yuzasi-
dan, qayerda uchrashib qolsalar, uzoqdan bo‘lsa 
ham darrov burnakisini tutib: «Marhamat», – der 
edi. Ikkovining ham uy-joyi qanday yaxshi edi! 
Mana shunday qalin do‘stlar... Ular o‘rtasiga 
tushgan nizoni eshitganimda boshimga to‘qmoq 
tekkandek bo‘lib hayron qoldim! Ko‘p vaqtgacha 
hech ishongim kelmay yurdim! Xudoyo tavba! 
Ivan Ivanovich bilan Ivan Nikiforovich urishib 
qolibdilar-a? Shunday obro‘li odamlar! Yorug‘ 
dunyoda baqolik hech narsa yo‘q ekan-da!
Ivan Ivanovich uyiga qaytgach, hech tinchiy 
olmadi. Burunlari u, eng avval otxonasiga kirib, 
biyasining yem-xashagidan xabar olardi (Ivan 
Ivanovichning biyasi – saman qashqa juda yax-
shi ot edi), so‘ngra kurka tovuqlari va qo‘ylari-
ga o‘z qo‘li bilan ovqat berganidan keyin, uyiga 

---

250
Nikolay Gogol
kirib yo yog‘ochdan har xil idishlar yasar, yo esa 
ayvonda yotib dam olar edi (Ivan Ivanovich har xil 
yog‘och idishlar yasashga juda hunarmand bo‘lib, 
uncha-muncha ustadan qolishmas edi), yoki Lu-
biy, Gariy va Popov matbaasida bosilgan kitoblar-
ni o‘qir edi (o‘qigan kitoblarining ismini eslay olmas 
edi, chunki xizmatchi xotin bolala rining ko‘ngliga 
qarab kitobning muqovasini yirtib yuborgan edi), 
yoki ayvonchada istirohat qilar edi. Endi bo‘lsa bu 
ishlarning hech qaysisini qilmadi. Gapka osh xonaga 
don tashib turgan bo‘lsa ham, uni ko‘rib qolib: «Nega 
bekor sang‘ib yuribsan», – deb koyib ketdi, hamma 
vaqt biror narsaning ta’masi bilan eshik tagiga ke-
lib donlab ketadigan xo‘roz bugun ham shu yerda 
hozir-u nozir edi, kaltak olib quv ladi, ko‘ylagi yirtiq-
yamoq, kir bosgan bola: «Ota, ota, holva bering!» 
deyishi bilan bechoraga shunday dag‘dag‘a qildiki, 
bola faqir qo‘rqqanidan ura qochdi.
Bir fursat o‘tgach es-hushini yig‘ib olib, o‘z yu-
mushlari bilan band bo‘lib ketdi. Kechki paytga 
borib ovqatlandi, keyin dam oladigan ayvoniga 
chiqib yotdi. Gapkaning kaptar sho‘rvasi erta-
labki noxushlikni tarqatdi, shekilli, Ivan Iva-
novich yana avvalgidek zavq-shavq ichida ro‘zg‘or 
ishlari bilan ovora bo‘lib ketdi. Bir mahal ko‘zi 
qo‘shni sining hovlisiga tushib: «Bu kun Ivan Ni-
kiforovichning oldiga chiqqanim yo‘q, bir kirib 
chiqay», – dedi o‘zicha. So‘ngra tayog‘i bilan bosh 
kiyimini olib, ko‘chaga chiqqani hamon urishib 
qolgani esiga tushib, «Tuf!» deb orqasiga qaytdi. 
Ivan Nikiforovichning hovlisida ham shunday bir 
hol ro‘y berdi. Ivan Nikiforovich xizmatchi kam-
pir bu hovliga o‘tmoq uchun endi chetan devorga 
oyoq qo‘yishi bilan u yoqdan Ivan Nikiforovich-

---