Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

Suyuts kristall monitorlar. Elektromagnit nurlanishni ko’p 
miqdorda kamaytirishning alternativ yo’nalishi bo’lib, elektron-nurli 
trubkali monitor o’rnida suyuq kristall displeylar ishlatish hisoblanadi. 
Xozirgi paytda suyuq kristall displeylar kichik kompyuterlarning tashkiliy 
qismi hisoblanadi. Elektron-nurli analoglariga nisbatan ular juda kam 
energiya sarf qilib, shunga ko’ra asosiy kuch ko’rinadigan nurlarga kelib, 
nurlanish quvvati xam kamayadi. Bundan tashqari suyuq kristall 
monitorlar yana quyidagi ustunliklarga egadirlar: 
- displeyning yassi yuzasi chiziqlarni qiyshayishiga yo’l qo’ymaydi;
- elektron-nurli trubkali monitorlarga nisbatan lipillashi juda kam 
bo’lganligi sababli ko’zga tushadigan og’irlik shuncha kam bo’ladi; 
- kristall monitorlarni havosi yuqori changlangan yoki aksincha, 
tozalikka katta talablar qo’yiladigan honalarda ishlatish qulaydir, chunkn 
ular elektromagnit maydon yordamida elektron-nurli trubkali monitorlar 
singari o’z atrofiga zo’r berib chang to’plamaydilar. 
Toshiba, Sharp, Hitachi, Matsushita, kabi firmalarning eng so’nggi 

---

484 
suyuq kristall monitorlari o’z funktsional parametrlari bilan elektron-nurli 
trubkali monitorlardan qolishmaydilar (ekran diagonali - 21 dyuym, 
ko’rish burchagi gorizontal bo’yicha - 140 °g vertikal bo’yicha - 110 °g 
yo’l qo’yilgan qobiliyati 1280x1024 gacha. Ranglar soni 18,7 
milliongachadir). Lekin bunday modellar xozircha oddiy monitorlardan 10 
barobar qimmat turadi, shuning uchun ular eng avvalo yuqori talabli 
soxalarda: aeronavtikada tibbiy tizimlarda, moliyada ishlatiladi. 
Bundan tashqari suyuq kristall monitorli kompyuterlardan ishlash 
uchun moslashmagan sharoitda, yo’lda, konferentsiyalarda, yig’ilishlarda 
mutaxassislar, jurnalistlar, biznesmenlar foydalanishadi. 
Ko’tarib yuradigan kompyuterda ishlash vaqtinchalik bo’lganligi 
sababli, EMM professional ta`siri xaqida juda xam xaqli bo’lmasada, 
suyuq kristall monitorlarni elektr manbai qurilmasi bilan birga test 
qilinganda, past xamda 50 Gs sanoat chastotalarda MPR II me`yoridan 
10%, TCO 95 dan esa ikki barobar ortiqligi qayd qilingan. Bu 
chastotalarda magnit maydoni kantserogen ko’rsatkichlari bilan eng zararli 
hisoblanadi, buning ustiga Notebook ish paytida foydalanuvchining 
tizzasida, ta`sir qiluvchi organlariga juda yaqin masofada bo’ladi. Shuning 
uchun ish jarayonida elektr manbai qurilmasi foydalanuvchidan 1m 
masofada bo’lishi ma`quldir, foydalanuvchi uchun esa albatta akkumlyator 
ishlatish eng xavfsiz hisoblanadi. Bundan tanshari ko’pgina 
foydalanishdagi Notebook turdagi kompyuterlar tajriba markazlarida 
tekshirilganida, ko’rish parametrlari talablariga javob bermasligi 
aniqlandi. Xususan, eski modeldagi Notebook displeylarining ko’rish 
burchagi gorizontal yo’nalishda xam, vertikal yo’nalishda xam kichik 
bo’lganligi sababli, ishlash paytida noqulayliklar yuzaga keladi. 
Ko’pincha ish jarayonida ekrandagi shakllar qoniqarli sifatga ega xolatni 
topishga ko’p vaqt sarflanadi. Buning ustiga ekrandagi shaklning sifati 
yorug’lik manbaining quvvatiga va qanday joylashganiga juda xam 
bog’liqdir. Notebook bilan ishlaganda ko’rish toliqishini pasaytirish yoki 
yo’qotish maxalliy yoki umumiy yorug’lik manbaini, ish materiallarini, 
ekrandagi shaklni aks etish tartibini to’g’ri tanlash bilan erishish mumkin. 
Notebook kompyuterlarining suyuq kristall ekranini tanlaganda yorug’lik 
turi muxim ahamiyatga egadir, ya`ni lyuminestsent yoritilganlikda passiv 
ekranlar maqsadga muvofiq bo’lsa, nakal lampalardan foydalanilganda 
aktiv matritsali ekranlar ishlatilgani ma`qul.