28.Metallarning aktivligi.
AKTIVLIK QATORI, kuchlanishlar qatori —metallarning elektrolit eritmalaridagi normal potentsiallarining ortib boradigan tartibda joylanishi: Li, K, sa, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Cr, Fe, Cd, Ni, Sn, Pb, H2, Cu, Hg, Ag, Pt, Au Aktivlik qatoriga taqqoslash maqsadida, metallardan tashqari, vodorod (potentsiali nolga teng deb qabul qilingan) ham kiritiladi. Aktivlik qatorida muayyan o’rinda turgan metall o’zidan o’ngda turgan (potentsiali musbatroq) metallarni ularning birikmalaridan siqib chiqaradi. Masalan, to’tiyo (mis kuporosi) eritmasiga rux tashlansa, rux misni uning birikmasidan ajratib chiqaradi. Vodoroddan chapda turgan (potentsiali manfiyroq) metallar vodorodni uning birikmasidan (masalan, kislotadan) siqib chiqaradi. Tarkibida bir qancha metall tuzlari bo’lgan eritma elektroliz qilinsa, katodda avvalo Aktivlik qatorida o’ngda turgan metall ajralib chiqadi. Metallarning qotishmasida avval Aktivlik qatorida chapda turgan element korroziyalanadi. Metallmaslarning ham o’ziga xos kuchlanishlar qatori mavjud.
29.VIII B guruh elementlarining tabiatda uchrashi, kimyoviy xossalari
30.Ekzo - va endotеrmik jarayonlar tajribasini bayon eting
Ekzotermik reaksiyalar — issiqlik ajralishi bilan boradigan kimyoviy reaksiyalar. Yoqilgʻining yonish jarayoni, neytrallanish reaksiyalari, oddiy moddalardan murakkab kimyoviy birikmalar hosil boʻlishidagi koʻpchilik reaksiyalar va boshqalar Ekzotermik reaksiyalar boʻladi. Biror reaksiya jarayonida ajralayotgan issiqlik miqdori modda tabiatigagina emas, boshlangʻich modda bilan reaksiya mahsulotlarining agregat holatiga hamda reaksiyaning oʻtkazilish sharoiti —tra, reaksiya paytidagi hajm oʻzgarishi va boshqalarga ham bogʻliq.
Endotermik reaksiyalar — issiqlik yutilishi bilan boradigan kimyoviy reaksiyalar. Yuqori trada azot va kislorodning oʻzaro kimyoviy taʼsiri natijasida azot oksid hosil boʻlishi jarayoni. Endotermik reaksiyalarga misol boʻla oladi. Rudalardan metallarni qaytarib ajratib olish reaksiyasi, quyosh nuri energiyasini yutishga asoslangan oʻsimliklar fotosintezi ham Endotermik reaksiyalarga taalluqli. Molequlalarning erkin atomlarga boʻlinish reaksiyalari Endotermik reaksiyalar asosida amalga oshadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |