Kirish 2 bob o’zbekiston respublikasimilliy valyuta bozori

Nominal ayirboshlash kursi. 2005 yilning 1-yarim yilligida milliy valyutaning

---

AQSh dollariga nisbatan ayirboshlash kursi teng sur’adarda devalvastiya bo’ldi, shu
vaqtning o’zida esa so’mning boshqa zahira valyutalariga nisbatan ayirboshlash kursi
dinamikasi ijobiy o’zgarishlar bilan ajralib turdi (1.4.1 chizma). Shunday qilib, birinchi
yarim yillik natijalariga ko’ra So’m Evroga nisbatan - 5,6%ga, funt sterlingga nisbatan
- 0,l%ga mustahkamlandi, yapon ienasiga nisbatan esa deyarli o’zgarishsiz qoldi
(0,03%ga mustahkamlandi). So’m kursining evro, funt sterling va ienaga nisbatan
mustahkamlanishi jahon valyuta bozorlaridagi kon’yunktura, jumladan AQSh dollari
pozistiyasining mustahkamanishi bilan bog’liq bo’ldi. Bunga AQSh valyuta
siyosatining to’lov balansining joriy operastiyalarini defistit orqali boshqarishdan
AQSh Federal zahira fondi stavkalarini o’zgartirishga
15
o’tishi sabab bo’ldi. Joriy
yilning 1-yarim yillik oxiriga kelib, yil boshiga nisbatan 1 foiz daraja ko’paygan holda
3.25%ni tashkil etdi. Stavkaning ko’tarilishiga AQShda inflyastiya jarayonlarining
So’mning nominal ayirboshlash kursi indeksining o’zgarishi
1
25.
1
20
1
15
-
1
10
1
051
1
00
-
--------
cyM/$
-------
cyM/€ 
—
*
—
cyM/£ 
—
A
—
cyM/¥
5i-’i-T-T-i-T-i-cooeooooooo©o
Manba:«Bank axborotnomasi» gazetasi, mualliflar hisob-kitoblari
Real ayirboshlash kursi. 2005 yilning 1-yarim yillik yakunlariga ko’ra
so’mning AQSh dollariga nisbatan real ayirboshlash kursining l,2%ga pasayishi,
shuningdek, Evroga nisbatan - 9.2%, funt sterlingga nisbatan - 6.2%ga, ienaga nisbatan
- 4.0% o’sishi yuz berdi. Bu iste’mol baholari indeksining tez sur’adarda pasayishi
davrida so’mning nominal ayirboshlash kursining juda sekin devalvastiyalashuvi bilan
asoslanadi. Milliy valyuta real ayirboshlash kursining boshqa zahira valyutalariga
nisbatan doimiy pasaytirib borish mahalliy mahsulodarning tashqi bozordagi narx
raqobatbardoshligini qo’llab-quvvadashga yordam beradi. Boshqa tomondan esa,
so’mning AQSh dollariga nisbatan real ayirboshlash kursining pasayishiga hamda
boshqa zahira valyutalariga nisbatan o’sishiga dollar mavqeining jahon moliya
bozorida mustahkamlanishi va boshqa valyutalarning unga nisbatan kuchsizlanishi
sabab bo’ldi._________________________________________________________
| So’mning real ayirboshlash kursining o’zgarishi(dekabr 1999=100)
|
15
2005 yilning I choragida joriy hisoblarning kamomadi 195 mlrd. AQSH dollarni tashkil etib, (YalMning 6,4%) rekord darajasiga yetdi.

---