4-misol. Ushbu
darajali qatorning yaqinlashish radiusi, yaqinlashish intervali hamda yaqinlashish sohasi topilsin.
◄Bu darajali qator uchun
bo‘lib, (6) formulaga ko‘ra
bo‘ladi. Demak, berilgan darajali qatorning yaqinlashish radiusi bo‘lib, yaqinlashish intervali bo‘ladi.
Endi yaqinlashish intervalining chegaralari, ya’ni va nuqtalarda qatorni yaqinlashishga tekshiramiz.
Berilgan darajali qatordagi ning o‘rniga -10 va 10 qo‘sak, unda quyidagi
sonli qatorlar hosil bo‘ladi. Ulardan birinchisi Leybnits alomatiga ko‘ra yaqinlashuvchi, ikkinchisi esa ( u garmonik qator) uzoqlashuvchi bo‘ladi.
Demak, berilgan qatorning yaqinlashish sohasi yarim segmentdan iborat.►
5-misol. Ushbu
darajali qator yig‘indisi topilsin va undan foydalanib
bo‘lishi ko‘rsatilsin.
◄Ma‘lumki, intervalda darajali qatorni yaqinlashuvchi bo‘lib, uning yig‘indisi ga teng: [1]
.
Bu tenglikda ni ga almashtrib topamiz:
, ya’ni
Keyingi tenglikni bo‘yicha integrallaymiz:
.
Bu integrallarni hisoblab topamiz:
Demak,
.
Agar keyingi tenglikda deyilsa unda bir tomondan ushbu
sonli qatorga (u Leybnits alomatiga ko‘ra yaqinlashuvchi), ikkinchi tomondan esa
ga ega bo‘lamiz. Demak,
.►
1.3.Darajali qatorning xossalari
Yaqinlashish intervali (-R, R) bо‘lgan darajali qator-ning yig‘indisi f(x) bо‘lsin, ya’ni
f(x)=a0+a1x+a2x2+...+anxn+... (3)
5-teorema. Agar f(x) funksiya (-R, R) intervalda (3) darajali qatorga yoyilsa, u holda u shu intervalda diffe-rensiallanuvchi va uni f(x) hosilasini (3) ni hadma-had differensiallash bilan topish mumkin, ya’ni
f(x)=(a0+a1x+a2x2+...+anxn+...) = a1+2a2x+3a3x2+...+n anxn-1+...
Shuningdek f(x) funksiyani istalgan tartibli hosila-sini hisoblash mumkin. Bunda mos qatorlar (3) qator ega bо‘lgan yaqinlashish intervaliga ega bо‘ladi.
6-teorema. Agar f(x) funksiya (-R, R) intervalda (3) darajali qatorga yoyilsa, u holda u (-R, R) intervalda integ-rallanuvchi va undan olingan integralni (3) qatorni hadma-had integrallash bilan hisoblash mumkin,
ya’ni agar x1,x2(-R, R), unda
(3) darajali qatorni [o,x], bunda |x| kesmada integrallash muhim:
Bunday holda yana darajali qatorni hosil qilamiz,
bu qator (3) qator ega bо‘lgan yaqinlashish intervaliga ega bо‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |