6-jadval
Zamonaviy ingliz va oʻzbek tillarida yulduzlar va yulduz turkumlari nomlarining leksik-semantik xususiyatlari
№
|
Leksik-semantik
guruh
|
Misollar
|
1
|
Hayvonlar (qushlar va amfibiyalar)
|
eng. The Serpent-ilon, eng. The Peacock-tovus, eng. The Lion- arslon
|
2
|
Odamlar
|
eng. the Charioteer - aravachi , eng. the Twins - egizaklar, eng. The Indian - hindu, eng. the Serpent Bear- ilon koʻtaruvchi;
|
3
|
Jonsiz narsalar
|
eng. The Telescope- teleskop, eng. The box of the Argo - Argo qutisi, eng.The Altar - Mehrob , eng. The Southern Crown - «Janubiy toj», eng. The Cup- kubog;
|
4
|
Tana qismlari
|
eng. Foot of the centaur, oʻzb. Kentavrning oyog‘i’, eng. Ear of wheat - Bug‘doy boshoqi, eng. The head of serpant- Serpantning boshlig‘i;
|
5
|
Toʻg‘ri ismlar
|
eng. Hercules-Gerkules, eng. the daughter of
Casiopea – kasiopiya qizi , eng. the rescuer of Andromeda - Andromeda qutqaruvchisi;
|
6
|
Afsonaviy mavjudot
|
eng. The Unicorn - yagona shoxli , eng. The Winged Horse- qanotli ot,
eng. The Dragon – ajdarho;
|
Asteroidlarni nomlashda ayol ismlari ustunlik qiladi. Masalan, Tamara «Tamara», Natasha «Natasha», Agathe «Agata» kabilar bunga yorqin misol. G‘ayrioddiy orbitalarga ega boʻlgan asteroidlar erkak nomlarini oldi, masalan, Erot «Eros» (mifologiyada Areus va Afroditaning oʻg‘li) orbitasining katta qismi boshqa orbitalar singari Yupiter emas, balki Mars orbitasi ichida joylashganligi bilan ajralib turadi.
Asteroidlar. Quyoshga eng yaqin kelgan asteroid Daedalning oʻg‘li mifologik Ikarga oʻxshashligi uchun Ikar «Ikar» nomini oldi, chunki u Quyoshga juda yaqin uchib ketganligi sababli vafot etdi. Asteroidlarning koʻplab nomlari dunyo boʻylab turli vaqt davrlarini qamrab olgan geografik obyektlarning nomlariga asoslanadi: Lutetia “Lutetia” (Parijning qadimgi nomi), Germania “Germaniya”, Partenopa “Partenope” (Neapolning qadimgi nomi), Rossiya «Rossiya», Uzbekistan “Oʻzbekiston”.
Kometalarning nomlari tahlili shuni koʻrsatadiki, ular an’anaviy raqamli belgida ham, og‘zaki nomda ham keltirilgan: Dubjago/1921 III 'Dubjago/1921 III kometa', Daniel/1909 IV 'Daniel kometasi/1909 IV'. Bu samoviy jismlar guruhining asosiy xususiyati shundaki, astronomiya adabiyotidagi kometa belgilari va uning og‘zaki nomlari teng darajada ishlaydi (6-jadvalga qarang).
Do'stlaringiz bilan baham: |