124-mashq. Tushirib qoldirilgan kesimlarni topib maqollarni to`ldiring. Kesimlarning turini aytib bering.
1. Ko'pdan quyon qochib... 2. Do'stlik - barcha boylikdan... 3. Tikan zahri…dushman zahri… 4. Ko'z - ..., qo'l - ... 5. Eldan-ayrilguncha, jondan...
6. Izlaganga tole...
125-mashq. Mashq «Xatosini toping» deb nomlanadi. Kesimlari noto`g`ri berilgan gaplarni topib, to'g'rilang va daftaringizga ko'chiring.
Men darsdan keyin uy ishlarida onamga qarashamiz? O'zingizdan kichiklarga yordamlashaman. Farg'ona vodiysi O'rta Osiyoning «Durdona»siman. Biz o'lkamiz tarixini o'rganishga ahd qilgansiz.
126-mashq. Har bir gapda to'rttadan so'z bor. Ularning tartibi buzilmagan. Faqat ustunchalar ichidan mos so'zlarni topsangiz bo`ldi.Gaplarning kesimiga e'tibor bering.
Oltin
|
Ham
|
og'zimga
|
Yotmas
|
Devorning
|
Uyda
|
mingga
|
o'lim
|
Bolali
|
Olma
|
Bir
|
Berma
|
Birga
|
Boshga
|
Duo
|
Bor
|
Dushmanga
|
Pish
|
qulog'i
|
Egizak
|
Bir
|
hech ham
|
siringni
|
Tush
|
Aql
|
Vafo
|
Sir
|
Ol
|
Olma
|
Bilan
|
Adab
|
Vafo
|
IV.Yangi mavzuni mustahkamlash
Savol va topshiriqlar
1. Fe'l kesim va ot kesim ishtirok etgan ikkita gap tuzing.
2. Fe'l va ot kesimlarning o'zaro farqini ayting.
V.O`quvchilarni baholash
VI.Uyga topshiriq.
127-mashq. «Odamning qo'li gul» deganda nimani tushunasiz? Gul so'zini yana nimalarga nisbatan ishlatish mumkin. Gaplar tuzing.
Ko’rib chiqild: O I B D O’ D. Sohibova
Ona tili
5-“A” “B” -sinf
Sana:__________________________
Mavzu: Ega
Darsning maqsadlari:
a) ta`limiy: Ega –gap bo`lagi haqida bkmlar hosil qilish;
b) tarbiyaviy: O`quvchilar qalbida ona –Vatanga muhabbat tuyg`ularini tarbiyalash;
d) rivojlantiruvchi:Og`zaki va yozma nutqni o`stirish
Dars turi: Yangi bilim beruvchi
Dars metodi: Savol-javob
Dars jihozi : Darslik, tarqatma materiallar
Darsning blok sxemasi
№
|
Dars etaplari
|
Ajratilgan vaqt
|
1
|
Tashkiliy qism
|
2
|
2
|
Takrorlash
|
10
|
3
|
1-2 –topshiriqlar
|
15
|
4
|
3-4 –topshiriqlar
|
15
|
5
|
O`quvchilarni baholash
|
2
|
6
|
Uyga vazifa
|
1
|
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism
1) salomlashish; 4) yangiliklar;
2) davomat; 5) uyga vazifa.
3) navbatchi hisoboti;
II.O`tilganlarni takrorlash
1.Gapning mazmuniy markazi tushunchasini izohlang.
2. Fe'l kesim va ot kesim ishtirok etgan ikkita gap tuzing.
3. Fe'l va ot kesimlarning o'zaro farqini ayting.
III.Yangi mavzu bayoni
Topshiriq. Berilgan so'zlardagi shaxsga ishora qiluvchi qo'shimcha asosida kim? yoki nima? so'rog'iga javob bo'luvchi so'zlarni qo'yib gap tuzing.
Pishdi, kelgansiz, o'quvchisan.
Kesim bilan bog'lanib kim?, nima?, qayer? singari so'roqlarga javob bo'ladigan bo'lak ega deyiladi.Tahlilda eganing ostiga bir to'g'ri chiziq, kesimning ostiga esa ikki to'g'ri chiziq chiziladi. Masalan: Bulbul sayradi. Ot kesim tarkibida shaxs-son qo'shimchalari qo'llanilmasa, yozuvda egadan keyin tire qo'yiladi. Masalan: Toshkent- go'zal shahar.
128-mashq.Gaplarni o'qing. So'roq berib egani toping va uni o'zi bog`langan so`z bilan birga daftaringizga ko'chiring.
Yuz yoshga kirgan va qaddi yoydek egilgan bir qariya hassaga tayanib borar edi. Yosh bir yigit uni masxara qilib dedi:
-Ey qariya,ushbu hassani qanchaga sotib olding?
Qariya unga darhol javob berdi:
-Agar uzoq yashasang, sabr qilsang, senga ham shunday hassani tekinga berishadi...
129-mashq. Arslon izidan qaytmas, yigit-so'zidan. Siz o'z so'zingizning ustidan chiqa olasizmi? Bu haqda o'ylab ko'rganmisiz? Berilgan gapning egasini toping.
130-mashq. Inson so'zini gapning egasi qilib eng ko'p gap tuzuvchilar musobaqasini uyushtiring.
Namuna:Inson - koinot gultoji. (Kim?)
131-mashq. Gaplarning egalarini toping. Ularning gapdagi o'rnini aniqlang. Gaplarda ilgari surilgan g'oya haqida o'ylab ko'ring.
Aqlli qariya-oqib turgan daryo. Ota-onasini ulug'lagan insonni bir kuni kelib bolalari ham boshiga ko'taradi. Qarisi bor uyning barakasi bo'ladi. Ko'pni ko'rgan chol - jonli tarixning o'zi. Qadr ko`raman desang, qarilarni e'zozla. Duo olgan omondir, qarg'ish olgan yomondir.
(Sharq hikmatlaridan)
IV.Yangi Mavzuni mustahkamlash
Savol va topshiriqlar ustida ishlash
1. Ega qaysi bo'lak bilan bog'lanadi?
2. Ega qanday so'roqlarga javob bo'ladi?
3. Ega bilan kesim o'rtasida qanday holatda tire qo'yiladi?
4.Ega bilan kesim orasida tire qo'yilishi lozim bo'lgan uchta gap tuzing.
V.O`quvchilarni baholash
VI.132-mashq. Uyga topshiriq. Rasm asosida “Otalar so'zi-aqlning ko`zi”
mavzusida matn tuzing. Uni tuzishjarayonida egalarga alohida e'tibor bering
Tayanch so'zlar: ota. bobo, ertak, maqol, nasihat, merl hurmat, izzat, mehnat qilmoq, quloq solmoq, amal qilmoq, o'rganmoq.
Ko’rib chiqild: O I B D O’ D. Sohibova
Ona tili
5-“A” “B” -sinf
Sana :_______________________________________________________
Sinf:________________________________________________________
Fan:________________________________________________________
Mavzu:______________________________________________________
Darsning maqsadlari:
a)__________________________________________________________
b)__________________________________________________________
d)__________________________________________________________
Do'stlaringiz bilan baham: |
