Kurs ishi mavzu: Odamda neyrogenerativ kasalliklar va gen terapiyasi

Altsgeymer kasalligini davolash kasallikning rivojlanishini to'xtatish va mavjud simptomlarning zo'ravonligini kamaytirishga qaratilgan. Altsgeymer kasalligida neyroprotektiv terapiya imkoniyatlari bugungi kunda juda cheklangan. Eksperimental ishlarda va klinik tadqiqotlar doirasida Altsgeymer neyrodegeneratsiyasining asosiy mexanizmi sifatida amiloid kaskadi kontseptsiyasi asosida Altsgeymer kasalligi patogenezining asosiy bo'g'inlariga ta'sir ko'rsatishga urinishlar olib borilmoqda. Biroq, bunday yondashuvlar hali klinik amaliyotda qo'llanilmaydi. Zamonaviy amaliyotda asetilkolin esteraza inhibitörleri va memantin kabi sinaptik uzatishni optimallashtiradigan dorilar kasallikning asosiy belgilarining og'irligini kamaytirish uchun muvaffaqiyatli qo'llaniladi. Birinchisini qo'llash uchun asos atsetilxolinergik etishmovchilikning og'irligi va kognitiv buzilishning og'irligi va Altsgeymer kasalligining boshqa belgilari o'rtasidagi bog'liqlikdir. Ushbu terapevtik yondashuvning samaradorligi klinik jihatdan tasdiqlangan - kognitiv va xulq-atvor buzilishlarining zo'ravonligi pasayadi, kundalik hayotga moslashish yaxshilanadi va g'amxo'rlik qiluvchilarning yuki kamayadi. Ushbu dorilarni qo'llashga qarshi ko'rsatmalar kasal sinus sindromi, bradikardiya, og'ir bronxial astma, jigar kasalligi, buyrak etishmovchiligi, nazoratsiz epilepsiya. Asetilkolin esteraza inhibitörlerini qo'llashda maksimal dozalarga erishishga intilmaslik kerak, lekin preparatning yaxshi muhosaba qilingan dozasida to'xtash kerak. Agar davom etayotgan terapiyaga qaramay, kognitiv funktsiyalarning yomonlashuvi davom etsa, ishlatiladigan dori boshqa atsetilxolin esteraza inhibitori bilan almashtirilishi kerak. Altsgeymer kasalligini davolashda atsetilxolinesteraza ingibitorlari bilan bir qatorda glutamatga raqobatbardosh bo'lmagan qaytariladigan 14-metil-p-aspartat retseptorlari antagonisti bo'lgan memantin ham qo'llaniladi. Uni qo'llash glutamatning atsetilxolinergik neyronlarga zararli ta'sirini kamaytiradi va shu bilan ularning maksimal darajada omon qolishini ta'minlaydi va shu bilan birga asetilkolinerjik tizimning holatini yaxshilaydi. Memantinni tayinlashga qarshi ko'rsatma - nazoratsiz epilepsiya. Umuman olganda, preparat bemorlar tomonidan yaxshi muhosaba qilinadi. Yon effektlar qo'zg'alish shaklida tungi uyqu buzilishi juda kam uchraydi. Asetilkolinesteraza inhibitörleri va memantin turli farmakologik maqsadlarga ta'sir qiladi va dori vositalarining o'zaro ta'sirini yaratmaydi, shuning uchun ularni bir vaqtning o'zida qo'llash mumkin. Agar monoterapiya etarli darajada samarali bo'lmasa, kombinatsiyalangan terapiya eng mos keladi. Depressiya yoki xulq-atvor buzilishlarining rivojlanishida simptomatik maqsadlarda antidepressantlar va antipsikotiklar qo'llaniladi.
Bugungi kunga kelib, Altsgeymer kasalligining rivojlanishi qaytarilmas jarayon va zamonaviy terapiya uning rivojlanishini butunlay to'xtata olmaydi. Natijada, qulay sharoitlarda, o'n yildan keyin sodir bo'ladigan og'ir degans. Kasallikning dastlabki bosqichlarida o'z holatini tanqid qilish to'liq yoki qisman saqlanib qoladi. Progressiv kognitiv nuqsonni anglash ko'pincha asosli tashvish va xavotirni keltirib chiqaradi. Aksariyat hollarda bemorlar chalkash ko'rinadi, xotira buzilishidan faol shikoyat qiladilar va tashvishlanish darajasini ko'rsatadigan boshqa shikoyatlarni ko'rsatishi mumkin. Tabiiyki, depressiya rivojlanadi. Kasallik o'sib borishi bilan tanqid kamayadi, bunga parallel ravishda anksiyete-depressiv kasalliklarning og'irligi pasayadi. Ular xulq-atvorning buzilishi bilan almashtiriladi, masalan, shubhalarning kuchayishi, deliryum, tajovuzkorlik, maqsadsiz harakatchanlik, vagrantlik, kunduzi uyquchanlik va tunda psixomotor qo'zg'alish, ovqatlanish xatti-harakatlaridagi o'zgarishlar, masofani his qilishni yo'qotish, xushmuomalalik. Altsgeymer kasalligining ilg'or bosqichlari uchun psixotik buzilishning juda o'ziga xos turi bu zararning aldanishidir. Bunday holatda bemorlar o'zlarining eng yaqin qarindoshlarini o'z narsalarini o'g'irlashda gumon qiladilar, ularni yordamsiz qoldiradilar, qariyalar uyiga topshiradilar va hokazo.