Kurs jumisi Orinladi Sherniyazova. A qabilladi B. Jollibekov

Sızıqlı polyarlanģan nur
Jaqtılıq tolqınınıń elektr maydanı turaqlı túrde tebrenip turǵanda, tarqalıwda perpendikulyar bolǵan tegisliktegi tuwrı sızıqtı suwretlab beretuǵın bolsa, jaqtılıq sızıqlı polyarlanģan dep ataladı. Bul qutblanish jaǵdayında elektr maydanınıń eki komponentiniń fazaları birdey boladı.

Eger eki sızıqlı polyarlanģan tolqınlar bir-birine perpendikulyar bolǵan tegisliklerde tebrenip, bir-birine qosılsa, taǵı bir sızıqlı polyarlanģan tolqın alınadı. Alınǵan jaqtılıq tolqını aldınǵılar menen basqıshpa-basqısh boladı. Eki tolqın bir waqtıniń ózinde birdey jılısıwdı usınıs etkende fazada boladı.

5.2-súwret.

Domalaq polyarlanģan jaqtılıq
Elektr maydanınıń vektorı tarqalıwina perpendikulyar bolǵan bir tegislikte sheń ber boylap oynaytuǵın jaqtılıq tolqını sheń ber formasında polyarlanģan. Bul polyarlanģan jaǵdayında elektr maydanınıń úlkenligi turaqlı bolıp qaladı. Elektr maydanınıń baǵdarı saat baǵdarı boyınsha yamasa keri baǵıtda.
Polyarizatsiyalang’an nurdiń elektr maydanı múyeshtegi chastotalı domalaq jollardı suwretleydi ω turaqlı. Faza ayırmashılıǵı 90 ° bolǵan, bir-birine perpendikulyar túrde jaylastırılǵan eki sızıqlı polyarlanģan jaqtılıq tolqınları dairesel túrde polyarlanģan jaqtılıq tolqının payda etedi.
Elliptik polyarlanģan nur
Bul polyarlaniw jaǵdayında jaqtılıq tolqınınıń elektr maydanı tarqalıwina perpendikulyar bolǵan pútkil tegisliktegi ellipsni suwretleydi hám aylanıw baǵdarı boyınsha saat baǵdarı boyınsha yamasa keri baǵıtda jóneltiriledi.
Bir-birine perpendikulyar bolǵan eki jaqtılıq tolqınınıń superpozitsiyasi, biri sızıqlı polyarlaniwg’a iye, ekinshisi sheń ber polyarlaniwg’a iye hám 90 ° faza jılısıwı nátiyjesinde elliptik polyarlaniw menen jaqtılıq tolqını payda boladı. Polyarizatsiyalang’an jaqtılıq tolqını domalaq polyarlaniw jaǵdayına uqsaydı, Biraq elektr maydanınıń úlkenligi ózgerip turadı.
Ayna polyarlanģan nur
Yansıtma- polyarlanģan nurdi Malus 1808 jılda jań alıq ashqan. Malus polyarizatsiyalang’an jaqtılıq nurları jaqsı tegislengen, ashıq shıyshe plastinkaǵa túskende, jaqtılıqtıń bir bólegi plastinkadan otip atırǵanda sınıwı hám basqa bólegi sawleleniwi nátiyjesinde payda boliwin gúzetedi. Sınǵan nur hám sáwlelengen nur arasındaǵı 90 ° múyesh.
Jaqtılıq nurları tarqalıw baǵdarına perpendikulyar bolǵan tegislikte terbelis penen sızıqlı túrde polarize etiledi jáne onıń polyarlaniw dárejesi túsiw múyeshine baylanıslı.Yansıtılan jaqtılıq nurları tolıq polarize etilgen túsiw múyeshi dep ataladı Brewster múyeshi.