Kurs jumisi tema: Qaraqalpaq dástanlarında teńles eki komponentli frazeologizmlerdiń qollanılıwı

Kirisiw
Temanıń aktuallıǵı. Qaraqalpaq tili túrkiy tiller semyasınıń qıpshaq toparına kiretuǵın tillerden biri bolıp esaplanadı.Sonlıqtan qaraqalpaq tili qazaq, noǵay, bashqurt hám basqa túrkiy tillerge uqsas bolıp keledi. Qaraqalpaq tili fonetikası, morfologiyası jaǵınan tuwısqan qazaq tiline júdá jaqın keledi.
Biraq soǵan qaramastan qazaq hám qaraqalpaq tiller bir-birinen fonetikasi, leksikologiyası, morfologiyasındaǵi ózgeshelikler menen ajıralıp turadı. Házirgi qaraqalpaq tili fonetika,morfologiya, sóz jasalıw, leksikologiya, sintaksis sıyaqlı tarawlardan turadı. Bul tarawlardıń hár biriniń óz aldına izertlew obiekti boladı. Mısalı fonetika tarawınıń izertlew obiekti qaraqalpaq tilindegi dawıslı hám dawıssız sesler, olardıń arasındaǵı fonetikalıq qubılıslar, singarmonizm sıyaqlı máseleler, sintaksis tarawınıń izertlew obyekti sóz dizbegi, gáp, tekst bolıp esaplanadı. Al leksikologiya tarawınıń izertlew obyekti sóz, sózlerdiń mánileri, sózlik quram hám turaqlı sóz dizbekleri bolıp tabıladı. Turaqlı sóz dizbekleri til biliminde frazeologizmler dept e ataladı. Turaqlı sóz dizbeklerin yamasa frazeologizmlerdi óz aldına úyrenetuǵın taraw frazeologiya bolıp esaplanadı.
Biziń bul kurs jumısımızda qaraqalpaq xalıq dástanlarında qollanılǵan frazeologizmlerdiń qollanılıw ózgesheligi haqqında sóz etemiz. Turaqlı sóz dizbekleri tilimizde ásirler boyı qáliplesken bolıp, turaqlı sóz dizbeklerindegi hár bir sóz óz ornına iye boladı. Olardıń quramındaǵı sózlerdiń ornın almastırıw múmkin emes. Biraq shayır yamasa jazıwshılar óz stiline baylanıslı turaqlı sóz dizbeklerin ózgertip qollanılıwı múmkin.
Jumıstıń maqseti hám wazıypaları. Bul kurs jumısımızda qaraqalpaq xalıq dástanında frazeologizmlerdiń qollanılıw ózgesheligin úyreniwdi maqset ettik. Usı maqsetke erisiw ushın tómendegi wazıypalardı orınlawdı aldımızǵa qoydıq:
-Turaqlı sóz dizbekleri yamasa frazeologizmler boyınsha teoriyalıq túsinik;
- Frazeologizmlerdiń ulıwma hám túrkiy til bilimde izertleniwi;
- Qoblan, Qırq qız dástanlarında teńles eki komponentli frazeologizimlerdiń qollanılıw ózgeshelikleri;