Kuydirish jarayoni

Issiqlik va ish (Q, A) – energiyaning sistemadan tashqi muhitga berilishi va aksincha, energiyaning tashqi muhitdan sistemaga uzatilishi issiqlik va ish korinishida sodir bo’ladi. Agar ikkita har xil haroratli yopiq sistema bir-biriga tegizilsa, malum vaqtdan song ikkala qismdagi gaz molekulalarining energiyasi tenglashadi, T1=T2 bo’lib qoladi. Molekulalarning tartibsiz harakati natijasida energiyaning sistemaning bir qismidan ikkinchi qismiga berilishi issiqlik deb ataladi.
Termodinamikaning nulinchi qonuni. Agar ikkita yopiq sistemani bir-biriga tegizilsa, har ikkala sistemaning ho’lati ozgaradi. Malum vaqtdan song shunday ho’lat yuz beradiki, bunda sistemalarda ozgarish roy bermaydi. Masalan: haroratlari bir-biridan farq qiladigan ikki jism – sovuq suv va qizdirilgan metall bir-biriga tegizilsa, suv isib, metall soviy boshlaydi. Birozdan song ularning ikkalasi bir xil haroratga ega bo’ladi va issiqlik muvozanati yuzaga keladi.
Termodinamikaning birinchi qonuni massalar saqlanish qonunidan kelib chiqadi. Bu qonunni umumiy tarzda 1748 yilda M.V.Lomonosov tariflangan. Massalar saqlanish qonuniga binoan «Tabiatning barcha hodisalarida energiya yoqolib ketmaydi va yoq narsadan bor bo’lmaydi, u faqat bir shakldan boshqa shaklga qatiy ekvivalent tarzda otishi mumkin». Termodinamika I qonunining bir qancha tariflari mavjud. Ammo ularning hammasi bir maqsadni – energiyani yoqolmasligini va o’zaro bir-biriga otishining qatiy ekvivalent ekanligini ifodalaydi. Termodinamikaning birinchi qonunidan shunday xulosa chiqarish mumkin. energiya sarflamay turib ish bajarib bo’lmaydi. Abadiy ishlaydigan dvigatelning bo’lishi mumkin emas.


Termokimyo – kimyoviy reaktsiyalar issiqlik effektlarini; moddalarning bir agregat ho’latdan ikkinchiga otishidagi issiqlik effektlarini, bir kristall ho’latdan boshqasiga otishdagi energiya effektini; modda hamda sistemalar issiqlik sigimlarini organadi. Ekzotermik jarayonlar - dastlabki moddalarning ichki energiyasi mahsulotlar energiya zapasidan katta bo’ladi, yani U1>U2 ; H1>H2 va U< H2 va U>0 ; bo’ladi. Endotermik jarayonlar - aksincha, issiqlik yutilishi hisobiga xosil bo’lgan moddalarning ichki energiyasi ortadi, U1< H2 va U>0 ; bo’ladi.