Laboratoriyalıq jumıslardın` temaları

Fermentlarbirqatoruzigaxosxususiyatlargaega. Bular-
gafermentlarningtermolabilligi, spesifikligi, muqitrNi-
ninguzgarishiganisbatansezuvchanligi, aktivatorvaingibi-
torlarningta’sirigasezuvchanligi, aktivatorvaingibitor-
larningta’sirigamoyilligikiradi. Fermentlarningta’siri
vaularningaktivligireaksiyadaishtiroketayotganmodsaning
kamayishiga ( moddasubstratdebataladi) yokizqosilbulayotgan
moddaningortibborishigaqarabbelgilanadi. Odatdafermen-
tativpreparatsifatidausimliktuqimalariningshiralari-
danfoydalaniladi. Bundayshiralardafermentlareriganzqol-
dabuladi. qozirgaqadarma’lumbulganfermentlar 6sinfga
bulinadi.
1. Oksidoreduktazalar — oksidlanishvaqaytarilishreak-
siyalarinikatalizlaydi.
2. Transferazalar — ma’lumximiyaviygruppalarnibir
birikmadanikkinchibirikmagakuchirilishinita’minlaydi.
3. Gidrolazalar-murakkaborganikbirikmalarningsuvyor­
damidaparchalanishreaksiyalarinikatalizlaydi.
4. Liazalar — substratdansuvishtirokisizma’lumgrup­
palarningajralishinikatalizlaydi. Bufermentlarfaoliya-
titufayliyo i$yin6 oF zqosilbuladiyokima’lumgruppalarning
kushboptargabirikishita’minlanadi.
5. Izomerazalar — zqarxilorganikbirikmalarningizo-
merlanishreaksiyalarinikatalizlaydi.
6 . Ligazalar — ATFyokishungauxshashnukleozidtrifoo
fatlarenergiyasiniqisobigaoddiymolekulalardanmurakkab
birikmalarzqosilbulishreaksiyalarinikatalizlaydi.
Fermentlarningaktivliginianshrgashdaximiyaviyusullar
bilanbirqatordaspektrofotometrik, monometrik, xromatog-
rafikvaboshqausullardankengfoydalanilmoqda. Fermentlerdin` xarakterli qa`siyetlerinen biri-termolabilligi, yag`nıy joqarı temperaturag`a sezgirligi. Fermentlik protsessler 70⁰S dan joqarı temperaturada dawam ete almaydı, 80-100⁰S da fermentlder o`zinin` katalitik qa`siyetlerin pu`tkilley jog`altıp qoyadı, belok bo`limi denaturatsiyag`a ushıraydı. Issı qanlı hayuanlardın` kletka ha`m toqımalarınan ajıratıp alıng`an ko`pshilik fermentler ushın en` qolaylı temperatura 37-40 ⁰S.
O`simlik qu`ramındag`ı fermentlerdin` temperatura optimumı 40-60⁰ qa ten` boladı.yu To`men (0⁰ tan to`men)temperaturalarda fermentlerdin` aktivligi pa`seyedi yamasa pu`tkilley toqtaydı. Biraq bunda olar denaturatsiyag`a ushıramaydı.
Fermentler biologiyalıq katalizatorlar bolıp olar ozine tan tasir qılıu qasiyetine iye. Olardın` bunday ozine tanligi tiri organizmlerge organizmlerge tan bolg`an zarurlik qasiyetlerden biri esaplanadı. Katalizatorlıq protsesslerde ferment tsb strat kompleksinin` payda bolıuı fermentlerdin` belok molekulası duzilisine onın` aktiv bolimleri menen substrattın` tiyisli gruppaları ortasındag`ı ximiyalıq baylanıslar payda bolıu`ına baylanıslı.Xar bir ferment belgili bir substratratqa yaki malekuladag`ı ximiyalıq baylanıstın` belgili tipine g`ana tasir etedi. Solay qılıp, fermentlerdin` o`zine ta`n ma`nisi, ferment substraktqa gilt qulıpqa tu`skendey sa`ykes keliwi za`ru`r.