Ўлчанаётган катталикнинг сонли қийматини топишнинг бир неча хил турлари (йўллари) мавжуддир. Қуйида шу йўллар билан танишиб чиқамиз

– ўлчаш воситаларининг занжирида ўлчаш маълумотини олиш,
сақлаш, ўзгартириш ва тавсия этиш билан боғлиқ сабаблар;
– ўлчаш воситаси ва объектига нисбатан ташқи таъсирлар
(температура ёки босимнинг ўзгариши, электр ва магнит
майдонларининг таъсири, турли тебранишлар ва ҳоказолар)
дан келиб чиқувчи сабаблар;
– ўлчаш объектининг хусусиятларидан келиб чиқувчи сабаблар;
– операторнинг малакаси ва ҳолатига боғлиқ сабаблар ва шу
кабилар.
Абсолют (мутлақ) хатолик. Бу хатолик катталик қандай
бирликларда ифодаланаётган бўлса, шу бирликда тавсифланади.
Масалан, 0,2 V; 1,5 m ва ҳ.к. Мутлақ хатолик қуйидагича
аниқланади:
D = Ах - Ач = Ах - Ао;
бунда, Ах - ўлчаш натижаси;
Ач - катталикнинг чинакам қиймати;
Ао - катталикнинг ҳақиқий қиймати.
Абсолют хатоликни тескари ишора билан олингани тузатма
(- поправка) деб аталади.
-= δ;
Одатда, ўлчаш асбобларининг хатолиги келтирилган хатолик
билан белгиланади.
Абсолют хатоликни асбоб кўрсатишининг энг максимал
қийматига нисбатини процентларда олинганига келтирилган
хатолик деб аталади.


Нисбий хатолик - абсолют хатоликни ҳақиқий
қийматга нисбатини билдиради ва фоиз (%) ларда ифодаланади:
Статик хатоликлар - вақт мобайнида катталикнинг ўзгаришига
боғлиқ бўлмаган хатоликлар. Ўлчаш воситаларининг статик
хатолиги шу восита билан ўзгармас катталикни ўлчашда ҳосил
бўлади. Агар ўлчаш воситасининг паспортида статик
шароитлардаги ўлчашнинг чегаравий хатоликлари кўрсатилган
бўлса, у ҳолда бу маълумотлар динамик шароитлардаги
аниқликни тавсифлашга нисбатан тадбиқ этила олмайди.