Lochinbekovich jismoniy tarbiya va sport

Aldov harakatlari – Fintlar: futbolda raqibni chalg‗itish uchun aldov 
harakatlari fintlar qo‗llaniladi. Fintlar raqibning qarishiligin engish, uni chalg‗itish 
va aldash, tezkor hjumlar uyushtirish maqsadida amalga oshiriladi. Fintlar qochib 
qolib fint qo‗llash, tashlanib fint qilish, oyoqni to‗p ustidan olib o‗tib fint qilish, 
to‗pni oldiga tashlab fint qilish, to‗pni bosh yoki ko‗krak bilan o‗ynab fint qilish, 
to‗pni soxta to‗xtatib fint qilish kabi usullardan iborat bo‗ladi. 
To‘pni olib qo‘yish – to‗pni raqib to‗pni qabul qilayotganda yoki raqib 
to‗pni olib yurganda olib qo‗yish mumkin. To‗p olib qo‗yish harakati to‗liq va 
to‗liqsiz to‗p olib qo‗yish harakatlariga bo‗linadi. To‗pni to‗liq olib qo‗yishda 
to‗pni olib qo‗yish harakati to‗liq amalga oshiriladi. To‗liqsiz olib qo‗yish harakati 
esa to‗pni maydon tashqariga chiqarib yuborish yoki sherigiga tepib yuborish bilan 
bajariladi. To‗pni olib qo‗yishda tashlanish va qadamlash harakatlari qo‗llanilishi 
mumkin. 
To‘p tashlash – o‗yinchilarning maydon yon chizig‗idan to‗pni o‗yinga 
kiritish harakati bo‗lib hisoblanadi. To‗pni maydonga tashlashda qo‗llar baland 
ko‗tarilib to‗p bilan siltanish harakatlari bajariladi. Dastlabki holat tik turiladi, 
oyoqlar elka kengligida yozilgan bo‗lib, tizza bo‗g‗imlarida bir oz bukilgan 
bo‗ladi. To‗p tashlashda oyoqlar to‗g‗rilanadi, gavda rostlanadi va qo‗llar bosh 
ortidan siltash harakati bajaradi. To‗p tashlashda asosiy talablardan biri oyoqlar 

---

137 
erdan uzilmasligi va to‗pni uloqtirish harakatida ikkala qo‗l teng ishtirok etishi 
kerak. 
Darvozabon texnikasi – o‗z maydonida to‗pni qo‗l bilan ushlash, qo‗l bilan 
urib yuborish, darvoza tamon yo‗naltirilgan barcha to‗plarni gavdanig barcha qismi 
bilan to‗sish harakatlaridan tashkil topadi. Darvozabonnig asosiy harakati to‗pni 
ushlash harakati bo‗lib, bu harakatlar to‗pni pastdan ushlash, to‗pni tepadan 
ushlash, to‗pni tashlanib yoki yiqilib ushlash shakllarida bo‗ladi. SHuningdek 
darvozabon to‗pni urib yuborish va to‗pni darvoza to‗sini ustidan o‗tkazib yuborish 
harakatini ham bajaradi. To‗pni urib yuborish va tepaga o‗tkazib yuborish bir 
qo‗lda ham ikki qo‗lda ham bajarilishi mumkin.