Lochinbekovich jismoniy tarbiya va sport

Stardan chiqish. Birinchi qadamni tez va aniq qo‗yish, tanani startdan 
depsinib olib chiqish tezligiga bog‗liq bo‗ladi. Birinchi qadam oyoq to‗liq yozilish 
bilan qadam tashlanadi. SHu vaqtda ikkinchi oyoq son bo‗g‗im qismi ko‗tarilishi 
amalga oshadi. Birinchi qadam katta tashlanishi bilan birga qattiq depsinish bilan 
tezlik ortiriladi. Bu harakatni tez va kuch bilan bajarish talab etiladi. Startdan 
chiqish tezligi 15-20 qadamlarda katta tezlikda bo‗lishi kerak. Startdan chiqishda 
qo‗llarni oldga-tepaga siltash harakatlari ham muhim bo‗ladi. Qo‗llarning bunday 
harakati masofa bo‗ylab yugurishda katta quloch bilan keng yozilishidan farq 

---

148 
qilinadi. 
Masofa bo‘ylab yugurish. Qadam tashlashlarga muvofiq gavda va qo‗llar 
harakati ta‘minlanadi. Qadamlar yo‗lkaga engil lekin qattiq depsinish bilan 
qo‗yiladi. Tanani havoda bir muddat uchishi ta‘minlanadi. Bu holat qattiq 
depsinish va oyoqni keng tashlash hisobiga amalga oshadi. Depsinish oyoq 
kaftining asosidan boshlansa qadam qo‗yish oyoq kaftining uchidan boshlanadi. 
YUgurishda qo‗llar chig‗anda bukilgan bo‗lib, old va orqaga oyoq harakatlari 
bilan monand harakatlantiriladi. Qo‗lning oldga chiqarilishida chig‗andan bukilishi 
orqaga uzatishga nisbatan katta bo‗ladi. Barmoqlar erkin holda bir oz bukilgan 
bo‗lishi mumkin. Ba‘zi yuguruvchilar barmoqlarni yozib ham yugurishadi. 
Marraga kelish. YUgurish yakuniga qadar tezlik kattaligini saqlab qolishga 
urinish kerak. SHunga qaramay ko‗p sportchilarda bu ko‗rsatkich pasayib ketadi. 
Faqat mohir sportchilargina yugurish yakunida ham tezlikni yuqori darajada 
bo‗lishiga erisha oladi. Marra chizig‗iga birinchi kirib kelgan yuguruvchi g‗olib 
bo‗lib hisoblanadi. Hozirgi kunda musobaqalarda marraga tananing har qaysi 
qismi bilan birinchi kirib kelgan sportchi g‗olib bo‗lishi belgilangan. Avvalda 
faqat ko‗krak qismidagi tasmaga birinchi bo‗lib teggan sportchi g‗olib hisoblanar 
edi. 
200 va 400 m., masofaga yugurishlarning o‗ziga xos xususiyati bu 
yugurishlarda burilishlar borligida. Burilishda yuguruvchi tanasini bir oz chap 
tamonga og‗dirishi kerak. Bu holat yugurish tezligini pasayishiga olib keladi. 
Burilishga kirishda yuguruvchi tanasi chap tamonga sekin asta og‗ib borsa, 
burilishdan chiqishda ham tana holati sekin asta to‗g‗rilanish kerak. Burilish 
yo‗lkasini tana bir tamonga og‗gan holda bosib o‗tiladi. Bunda qadamni to‗g‗ri 
qo‗yish muhim. Har qadamdan oyoq ichga tamon burilishi kerak. O‗ng qo‗lni 
oldga, chap qo‗lni orqaga harakatlari kuchaytiriladi.