Lochinbekovich jismoniy tarbiya va sport

Bir qo‘llab elkadan uloqtirish – o‗rta va uzoq masofadan to‗pni savatga 
tashlash harakati, shuningdek jarima to‗pi tashlashda ham keng foydalaniladi. 
To‗pni o‗ng elka tamondan tashlashda, o‗ng elka oldga chiqarilgan va o‗ng oyoq 
oldga qo‗yilgan bo‗ladi. O‗ng qo‗l chig‗anda bukilib to‗pni elka yuzasida tutib 
turadi, chap qo‗l esa to‗pni yon tamondan ushlab turadi, oyoq tizza bo‗g‗imida bir 
oz bukilgan bo‗ladi. To‗pni uloqtirishda o‗ng qo‗l tekislanib to‗pga siltab kuch 
beriladi va savat tamon uloqtiriladi, oyoqlar tizzadan to‗g‗rilanadi. Qo‗llar to‗p 
uchishini kuzatib qoladi. 
Bir qo‘llab tepadan tashlash savatga yaqin masofadan yoki savat ostidan 
to‗p tashlashda foydalaniladi. Hujumda ikki qadam tashlangandan so‗ng savat 
tamon sakraladi va bir qo‗l bilan to‗pni tepadan savatga tashlanadi. To‗pni savatga 

---

128 
bunday tashlash usulida bo‗ydor o‗yinchilar juda mahoratli bo‗ladi. SHuningdek 
to‗pni bir qo‗llab tepadan tashlashda ilmoq usulda tashlash ham mumkin. Bu 
usulda o‗yinchi to‗pni raqib qarama qarshi tamonidan olib chiqib bosh ustidan 
savatga tashlaydi. Bunda to‗p ilmoq shaklda traektoriya bo‗yicha uchib savatga 
kelib tushadi. 
Jarima to„pi tashlash raqib jamoa o‗yinchisi o‗yinda xatoga va 
qo‗polliklarga yo‗l qo‗yganda jarima to‗pi belgilanadi. Jarima to‗pi belgilangan 
joydan tashlanadi. Jarima to‗pi tashlashda asosan to‗pni bir qo‗llab elkadan va ikki 
qo‗llab ko‗krakdan uloqtish usullari qo‗llaniladi. 
Basketbolda to‗pni urib yuborish va to‗pni sug‗irib olish harakati ham keng 
o‗llaniladi. To‗pni urib yuborish harakati raqib to‗pni olib yurganda yoki 
uchayotgan to‗pga egalik qilishda baland sakraganda barajariladi. To‗pni musht 
bilan urib yuborish taqiqlanadi. To‗pni sug‗irib olish harakati esa raqib to‗pni 
qattiq ushlab olganda bajariladi. Agar bir urinishda to‗p sug‗irib olinmasa, hakam 
baxsli to‗p e‘lon qilib to‗pni maydon doiralarining birida o‗yinchilar o‗rtasiga 
tashlab beradi.