Лойиҳа Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


Download 3.02 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/147
Sana02.11.2023
Hajmi3.02 Mb.
#1739731
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   147
Bog'liq
UMUMIY PSIXOLOGIYA (2)

 
Ўкиш мотивлари
 
Мотив-инсон хулк-атворининг ички баркарорлиги, харакатга ундовчи 
тушунчадир. Мотивация эса хулк-атворни психологик ва физиологик 
бошкаришнинг динамик жараѐни бўлиб, унга ташаббус, йўналганлик 
ташкилотчилик, кўллаб-кувватлаш киради. Таълим жараѐнида ўкаш 
мативлари "нима учун? " "нимага? " "кандай максад билан?" каби саволлар 
асосида юзага келади. Матвлар биринчидан, ўкув фаолиятига ундаса
иккинчидан, максадга эришиш учун зарур йўл ва усуллар танлашга ѐрдам 


189 
беради. Ўқув фаолиятида ўкув мативлар ўкувчилар томонидан танланиб, 
улар ўкувчининг максади, кизикиши келажак режалари билан бевосита 
боглик бўлади. Ёш хусусиятларидан келиб чиккан холда ўкув мативлари 
турли ѐш даврларида турлича бўлади. Ўкув фаолияти мативациясининг 
манбалари 
мавжуд 
булиб, 
уларга 
куйидагилар 
киради: 
1. Ички манбалар . Улар инсоний туғма ѐки ортирилган эхтиѐжлари билан 
белгиланади.Улардан 
энг 
мухими 
туғма 
инфармацияга 
бўлган 
эхтиѐждир.Ортирилган эхтиѐжлар эса гностик ва ижтимоий ижобий 
эхтиѐжлар хисобланади. 
2. Ташки манбалар. Улар шахснинг ижтимоий хаѐт шарт-шароитлари 
билан белгиланади. 
Талабалар уларнинг биринчиси бўлиб, жамиятнинг шахсдан талаб 
киладиган доимий хулк-атвор билдиради. Боғча ,мактаб, оила боладан жуда 
кўп ишларни амалга оширишни талаб килади. Ижтимоий кутиш хар 
биримиздан маълум билимлар, кўникмалар даражасини бўлиши, зарурлигини 
жамият кутишини билдиради. Масалан, бир ѐшли бола юриши керак. 7 
ѐшдан у ўкиши керак. 15 ѐшдан у касб танлаши керак деб хисоблаймиз. 
Имкониятлар-шахс фаолиятини белгиловчи объектив шарт-шароитлардир. 
Масалан боланинг ундан бой кутубхона уни китоб ўкишга ундайди. 
3. Шахсий манбаалар бу шахснинг кадриятлари системаси установкалари 
ғояларидир. Бу манбалар хар бир шахс фаолиятида у ѐки бу даражада 
мавжуд. Уларнинг барчаси фаолиятининг кетишига таъсир этиб тиълим 
жараѐнининг мативациясини ташкил этади. В.А.Крутецкий ўспиринларда 
учрайдиган мотивларда куйидагиларни алохида ифодалайди: 
а) Бирор ўкув фанига қизикиш, 
б) Ватанга фойда келириш истаги
в) Шахсий кобилятини рўкач килиш, 
г) Оилавий анъаналарга риоя килиш, 
д) дўст биродарларга эргашиш, 
е) моддий таъминлаш ва хокозалар. 


190 

Download 3.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   147




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling