М а з м у н ы I. Улы7ма б5лим

OS | 2 ;

WINDOOWS 95 ;

WINDOOWS NT;

WINDOOWS 98 ;

Биринши ЖК Отге ийе емес еди. Компьютер тарма33а жал2аны7ы менен процессор 81мме 7а3ыт ядтан сорайды. Олар 3ыйын бол2ан д1ст6рле7 тили менен, мысалы, Бейсик яки со2ан у3сас тилди 3олланы7шы, ж1не оны т6синип, онда жазыл2ан д1ст6р менен ислей алату2ын д1ст6рлер жазыл2ан болар еди. Усы тил буйры3ларын 6йрени7 ушын бир нешше саат жетерли, со4 компьютерге онша 3ыйын болма2ан д1ст6рлерди кирти7 81м олар менен исле7 м6мкин болар еди. Компьютерге магнитофон жал2ан2ан, шет д1ст6рди 81м ж6кле7 имканиятын жаратады. Буны4 ушын бир, LOAD буйры2ы жетерли. Компьютерге диск ж6рити7лер жал2аны7ы менен ОТ га бол2ан з1р6рлик пайда болады. Диск ж6рити7ши могнитофоннан со4ысы менен пар3 3ылады, бул 3урылма2а еркин сора7 м6мкин. Дисктеги д1ст6рлер аты ар3алы ж6кле7 имканын бери7ши ОТ ислеп шы2ылды 81м ол диск операйион тизими ( ДОТ) деп ат береди. ДОТ тек дисктеги файлларды ж6кле7, ядтта2ы файлларды дискке жазы7, еки файл бир секретор2а тиси7дин алдын алдын алы7, керек бол2ан 7а3ытта файлларды 5ширип тасла7, файлларды бир дисктан екиншисине к5шири7 (нус3а алы7) сыя3лы жумысларды да бас3ара алады. Улы7ма ал2анда, ДОТ пайдаланы7шыны айры3ша 3агазлардан алып таслайды, диск ж6рити7шилер мененисле7ди а4сатлатырады 81м 31телер санын сезилерли д1режеде кемейтиреди. ОТ лерди4 кейи4ги ра7ажланы7ы аппарат т1мийнатыны4 ра7ажланы7ы менен паралель барады. Ийили7ши диск ушын жа4а диск ж6рити7шилер пайда болы7ы менен ОТ лар 81м 5згереди.
№атты дисклерди4 жаратылы7ы менен, олар о4лап емес ал, б1лки ж6злеп, 81тте мы4лап файлларды са3ла7 имканиятын жаратады. Сол сабепли файллар ат 81м т6синбе7шиликлер пайда бола баслайды. !не сонда ДОТ лар 81м кыйынласады. Олар дисклерди каталоглар2а б5ли7ши 81м усы каталоглар2а 8измет к5рсети7ши 3ураллар (каталоглар арасында файлларды к5шири7 81м нус3а алы7, файлларды сайла7 8.т.б.) киритиледи. Сондай етип, дисклерде файллы структура пайда болады. Оны пайда ети7 81м 8змет к5рсети7 7азийпалары От3а ж6кленеди. №атты дисклар ж1не 6лкен 5лшемлерге ийе болы7ы менен 81м «6йренип» алады.
*1р бир жа4а пайда болып атыр2ан ОТ компьютерди4из ядтан ж1неде жа3сы, 5нимли пайдалана алады 81м ж1не 3у7атлы процессорлар менен ислей алады. 1981 жылдан 1995 жыл2а шекем IBM PC компьютерлеринен тийкар2ы операцион тизими MS DOS еди.
Сонша жыллар ишинде MS DOS 22 версия2а шекем бол2ан ра7ажланы7 бас3ышларын басып отти. MS DOS пайдаланы7шы менен компьютер т1мийнатыны4 аппарат т1мийнаты ортасында «3урал» болып 8измет етеди. WINDOOWS 95, WINDOOWS NT, WINDOOWS 98 лер график интерфейсли ОТ лар есапланады, соны4 ушын пайдаланыушы менен график коринислер(( приз)лар белгилер) ж1рдеминде 3атнас жаса7 имканын береди. Тарма3 ОТ. Тарма33а жал2ан2ан компьютерлер жеке 8алда 81м биргеликте исле7ди т1мийнлейту2ын айры3ша д1ст6рий т1мийнаттан ибарат. Усы ОТ, тарма3 ишиндеги ма2лы7матларды айыры7, са3ла7, 3айта исле7 узаты7 сыя3лы 8изметлерди к5рсетеди.
Тийкар2ыы д1ст6рий т1мийнат 3осымша т6рде орнатылату2ын 8измет к5рсети7ши д1ст6рлер топламы толтырып турады. Бундай д1ст6рлерди к5биинесе утилитлер деп атайды. Утилитлар- бул, ма2лы7матларды 3айта исле7де 3осымша операцияяларды исле7де ямаса компьютерлерге 8измет к5рсети7ши (диогноз), аппарат 81м д1ст6рий 3уралларды тестле7, дисктан пайдаланы7ды оптималластыры7 81м бас3алар) м5лшерленген д1ст6рлердир.