M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova
§ 7. Miynettiń nanı tatlı
Download 1.37 Mb. Pdf ko'rish
|
8-klass Qaraqalpaq (Mamleketli) tili
- Bu sahifa navigatsiya:
- 39-shınıǵıw.
- 40-shınıǵıw.
§ 7. Miynettiń nanı tatlı
38-shınıǵıw. «Miynettiń nanı tatlı» temasında óz ara sáwbet- lesiń. Miynet penen tabılǵan nan bereketli boladı. Sonıń ushın xalqımız bereket haqqındaǵı túsiniklerdi miynet penen bayla- nıstıradı. Kim miynet ete bilmese, yamasa isleytuǵın isin jaqsı meńgere almasa, is ornında da, jumısta da, shańaraqta da húrmetke iye bolmaydı. Miynet — baxıt, onı qádirlew kerek, onı súyiw, onnan lázzet alıw kerek. Insannıń ómirin bezeytuǵın, oǵan baxıt, dáwlet keltire- tuǵın, baylıq hám abadanlıq baǵıshlaytuǵın kúsh — miynet. Insan miynette, tek miynette ǵana ullılıǵı kórinedi. 31 Adamnıń kámil insan bolıwında miynettiń ornı girewli. Hárbir adam miynetkesh bolıwı, jámiyetke paydalı hárqanday jumıstan, miynetten qashpawı zárúr. Sebebi sol nárse arqalı adam jámiyette óz ornın tabadı, baxıtqa erisedi. 39-shınıǵıw. B. Ismaylovtıń xalıq áńgimesi tiykarında jazılǵan «Erinshekke miynet egiz» qosıǵın tásirli etip oqıń hám yadlań. ERINSHEKKE MIYNET EGIZ ...Bazar kúni qala jaqqa, Sapar shekti áke, bala. Kiyatırıp jolda jatqan, Tawıp aldı temir taǵa. Áke ayttı: — Alshı balam, Bul taǵa bir dártke jarar. Bala ayttı: — Qoyshı, áke, Onıń qanday keregi bar? Qaradı da áke kúldi, Balasınıń eringenin, Taǵı ayttı: — Ala ber sen, Bul taǵanıń bar keregi. Bul jolı da ákesiniń, Sózin bala tıńlamadı. «Kerek, joǵın bilerseń», — dep, Áke ózi taǵanı aldı. Áke, bala qayttı awılǵa, Pitkennen soń bazarlıq is. Satıp temir taǵanı da, Aqshasına alıp jemis. Bul jemisti kisesine, Áke ózi salıp aldı. Úyge shekem jol boyına, Bir túyirlep taslap bardı. Jerge túyir jemis tússe, Bala eńkeydi hár saparı. 32 Solayınsha úyge shekem, Bir tiklenip júre almadı. Bir túyirden jemislerdiń, Tawsılıwı bolmadı ońay. Bala bolsa terlep-tepship, Jemislerdi kózi qıymay. Balasınıń háreketin, Kórip ayttı sonda áke: — Túsindiń be endi qalay, Temir taǵa astı dártke? Bul taǵanı alıw ushın, Qıynaldıń bir iyiliwge. Al, taǵanıń jemisiniń, Iyildiń hár túyirine. Esińde tut barlıq waqta, Jalqawlanba iske hárgiz. Erinbegen bir isleydi, Erinshekke miynet egiz. (B. Ismaylov) 40-shınıǵıw. Tekstti kóshirip jazıń. Miynet etiwge baylanıslı naqıl-maqallardıń mánilerin túsindirip beriń. 1. Miynettiń kózin tapqan, baxıttıń ózin tabadı. 2. Jal- qaw óz úyine ózi qonaq. 3. Erinshektiń eki dostı bar: biri — uyqı, biri — kúlki. 4. Miyneti azdıń miywası az. 5. Kóp jegiń kelse, kóp islewge de erinbe. 6. Kóz — qorqaq, qol — batır. 7. Talaplıǵa nur jawar. 8. Erinshek adam tilenshek keledi. 9. Azıqlı adam sharshamas. 10. Miynet túbi ráhát. 11. Qolı qıymıldaǵannıń awzı qıymıldaydı. 12. Jalǵız jegen tas bolar, kóp penen jegen as bolar. 13. Altın otta belli, adam miynette belli. 14. Kópke juwırǵan, azdan bos qaladı. 15. Jalqawǵa san joq, biytalapqa nan joq. 16. Adamdı sharshatqan zattıń bári miynet, adamdı ráhátlendirse, bári ziynet. 17. Miynet etpey elge ókpeleme, tógin tókpey jerge ókpeleme. 18. Miyneti qattı bolsa, miywası tatlı boladı. 19. Jalqawdıń janı tatlı, miynettiń nanı tatlı. 20. Jaqsıǵa kóp eredi, jamanǵa shóp eredi. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling