M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova

BAYLÍQ, BAXÍT AQÍL
Burınǵı zamanda Baylıq, Baxıt, Aqıl úshewi ushırasıp 
qaladı. Olar adamǵa tiygizetuǵın paydası haqqında aytısıp 
qaladı.
Baylıq: — Meniń arqamda adam heshqashan tarıqpaydı, 
dúnya-múlki mol boladı. Sonlıqtan maǵan teńleser heshkim 
joq, — depti.
Sonda Baxıt turıp: — Men baxıtpan, kimniń basına qon-
sam, sonı dáwletli, abıraylı etip, ataq, dańqın shıǵaraman. 
Dushpanın mat etemen, — depti.
Aqıl bolsa: — Úshewimiz teńdey tuwılıp edik. Biraq 
tartısıp turǵanımız uyatlaw. Úshewimiz de adamzatqa kerek-

---

43
piz. Eger meniń menen kelispeseńiz danıshpannan sorap 
kóreyik, — depti. Danıshpanǵa kelipti.
Sonda danıshpan: — «Baylıq — bir jutlıq, baxıt — payansız, 
aqıl bar jerde baylıq ta, baxıt ta bar. Biykarǵa tartıs-
pańlar», — degen eken. 
(«Xalıq awzınan» kitabınan).
§ 9. Klastan tıs oqıw 
55-shınıǵıw. Tekstti oqıń. Basıńızdan ótkergen qızıqlı waqıya-
larıńızdı doslarıńızǵa aytıp beriń.
MENIŃ JOLBARÍS PENEN JOLÍǴÍSÍWLARÍM
(úzindi)
Balıq awlaw da kútá qızıq nárse. Balıq awlaw degende 
qanday qıyınshılıqlar bolsa da túrine qaramaytuǵın edim.
Ámiwdárya burqıp, topıraǵı gúrlep ılaylanıp aqsa da 
balıǵı mol dárya. Bunda ılaqanıń eń taynapır 5—6 batpan 
keletuǵınları bar, súwen, sazan, bekireniń de irileri bar. 
Marqa, aqshabaq taǵı basqa túrleri tolıp atır! Bulardı uslaw 
kimlerdi qızıqtırmaydı?!
Biraq usı balıqlardıń awlanatuǵın hár túrli máwsimi 
boladı. Iyul, avgust aylarındaǵı topan tasıwda súwen, úlken 
jayın ılaqalar kóp awlanadı.
Iri jayınlardı kershi yamasa úlken ılaqa qarmaqlar menen 
hám shanıshqı menen uslamasań, awlardı jırtıp ketedi. Men 
bul máwsimdi qurı ótkergim kelmeytuǵın hár jılǵı ádetim.
Íq bettegi qurıp qoyǵan qarmaqlarımdı tekseriwge qamıs-
lıqtıń arası menen júrdim. Qolımda shanıshqım da bar. Hár 
qarmaqtıń arası júz qádemdey jer edi.
Birinshi qarmaqtan ótip, ekinshi qarmaqqa barsam, 
bir ılaqa ilinip, shambırlap atır. Barıp jipten tartsam hesh 
kúsh bermeydi. Qolımdaǵı shanıshqım menen shanıshqanım, 
qaptallap tiyse kerek, zorǵa degende jańa tartıp alǵanımda 
oń jaǵımnan bir nárse ırıldap kele pát penen dáryanıń 
rashına qaǵıp jiberdi. Entigip barıp tústim. Jolbarıs ekenin 

---

44
bile qoydım. Jáne ırıldap keldi de, oń qolımnan tislep 
ıyıǵına qaǵıp saldı, sóytti de toǵay ishi menen júre berdi. 
(Á.Shamuratov)