ne qılǵanına qaramastan? t.b. sorawlarǵa juwap beredi.
Qarsılas pısıqlawısh tómendegi sóz hám sóz dizbek-
lerinen boladı:
1. Shárt meyilge da/de janapayınıń dizbeklesiwinen
boladı. Mısalı: Ol jatsa da (ne qılsa da?) uyqılay
almadı. (Ó.A.) Ol ketse de (ne qılsa da?) uzaq tura
almadı. (Ó.A.)
2. Hal feyil hám hal feyildiń basqarıwındaǵı sóz-
lerdiń dizbeginen boladı. Mısalı: Ol esitip turıp
úndemedi. (G.I.) Ol bile tura aytpadı. Ol bir aydan
beri usı shańaraqtıń muǵallimi bola turıp, kempir ǵarrı
arasındaǵı jánjeldi túsinbegenine ókindi. (T.Q.)
3. -ǵan/-gen qosımtalı kelbetlik feyil hám kelbetlik
feyilli toplamlarǵa tirkewish hám janapaylıq xızmettegi
kómekshi sózlerdiń dizbeklesiwinen boladı. Mısalı: Ol
kózin ashqan menen dógeregin ońlap kóre almadı. Olar
kóp bolǵanına qaramay tım-tıraqay qashtı. (Á.T.) Jayıń
menen islegenińde de seni quwıp jibere almaydı. (T.Q.)
119-shınıǵıw. Oqıń. Qarsılas pısıqlawıshlardı tawıp, olardıń
bildiriliwin hám bayanlawıshqa qatnaslı sorawların ànıqlàń.
1. Atıń shappasa da shulǵısın. (naqıl.) 2. Ol quwǵan
menen jete almadı. 3. Artıqtıń anası balasınıń izinen
kórinbey ketse de qarap turdı. (T.Q.) 4. Atamurat jatqan
menen uyqılay almadı. (T.Q.) 5. Ol óziniń jaslıǵına qara-
may, Atamuratqa is buyırıp ta qoyar edi. 6. Jumagúldiń
qarsılıǵına qaramastan, eki jigit Sánemdi kóterip arbaǵa
mingizdi. (T.Q.) 7. Ol ıńırsıǵanı bolmasa awırıwın sezdir-
medi. (A.Á.) 8. Sen ata-anańnıń haqqına din jaǵınan ámel
qılmasań da, aqıl-múriwbet adamgershilik kózqarastan ámel
qıl. 9. Dúnya malsızlıqtan jarlı bolsań da, aqılǵa bay
bolıwǵa háreket qıl. (Qabısnama) 10. Men bolsam oyındı
taslap ketkim kelmey, onıń aytqanına kónbey atırman.
(Sh.A.)
92
Do'stlaringiz bilan baham: |