M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova

§ 28. Internet tarmaǵında
159-shınıǵıw. Tekstti oqıp shıǵıp, mazmunın sóylep beriń.
XXI ásir — ilim hám texnikanıń rawajlanǵan dáwiri. 
Kompyuter, qol telefonları arqalı biz dúnyanıń qálegen 
jeri menen baylanıs ornata alamız. Internet tarmaǵı arqalı 
dúnyadaǵı jańalıqlardan xabardar bolamız. «Internet» sózi 
latın tilinen alınǵan bolıp, «xalıqaralıq tarmaq» degendi 
bildiredi. Internet tarmaqları úshke bólinedi: lokal, regional, 
global.
Global tarmaq arqalı mámleketler óz ara maǵlıwmat 
almasadı. Búgingi kúnde internet tarmaqları júdá keń 
rawajlanǵan. Hárbir adam kompyuter, qol telefonları arqalı 
internetke kirip, ózine kerekli maǵlıwmatlardı aladı. Kárxa-
na, shólkemler óz saytlarına iye.
Sorawlar:
1. Internet sózi qanday máni ańlatadı?
2. Internet tarmaqlarınıń qanday túrleri bar?
3. Internet qanday xızmet atqaradı?
Sózlik
Qaraqalpaq-
sha
Ózbekshe
Russha
Qazaqsha
Túrkmenshe
xalıqaralıq
xalqaro
ìåæäyíà-
ðîäíûé
õàëûº-›
àðàëûº›
halkara
maǵlıwmat
ma‘lumot
ñâåäåíèå
ì¡ëiìåò
maglumat
rawajlanıw
rivojlanish ðàçâèòèå
äàìy
ö
smek
kerekli
kerakli
íåî
бõîäèìûé êåðåêòi
gerekli

---

119
TOLÍQ HÁM TOLÍQ EMES GÁPLER
Zárúrli bolǵan gáp aǵzalarınıń tolıq qatnasınan 
dúzilgen gáp tolıq gáp dep ataladı. Mısalı: Shımırı 
ayaz joq. Kóktiń júzi juwılǵan aynaday tınıq. Atızlarda 
miynette jáwlan urǵan jaslar jumısqa pát endirmekte. 
(A.Bek.) 
160-shınıǵıw. Tekstti oqıń. Mazmunın sóylep beriń. Teksttegi 
hárbir gáptiń dúzilisi hám pikir bildiriwi jaǵınan qanday gáp 
ekenligin aytıń.