M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev

Kerakli biomateriallar:tuxum oqsili, sut oqsili,bug‘doyoqsili. 
Kerakli jihozlar:shtativ, probirkalar, pipetkalar, voronka, filtr qog‘oz.
Kerakli reaktivlar: NaCl, Na
2
SO
4 
(NH
4
)
2
SO
4
, MgSO
4 
larning 
kukunlari, sirka kislotaning 2 % li eritmasi, (NH
4
)
2
SO
4
ning to‘yingan 
eritmasi
1-tajriba. Oqsillarni NaCl, Na
2 
SO
4
, (NH
4
)
2
SO
4,
 MgSO
4 
ta’sirida 
cho‘ktirish 
Ishni bajarish tartibi. To‘rtta probirka olib, shtativga joylashtiriladi 
va hammasiga 10 tomchidan tuxum oqsili tomiziladi. So‘ng ularning 
birinchisiga NaCl, ikkinchisiga Na
2
SO
4,
uchinchisiga NH
4
)
2
SO
4
va 
to‘rtinchisiga MgSO
4 
larning kukunlaridan qo‘shib aralashtirgan holda 
eritma to‘yintiriladi. Oradan 5-7 daqiqa o‘tgachglobulinlar cho‘kadi. 
Cho‘kmadagi globulinlarni filtrlash yoki sentrifugalash yo‘li bilan ajratib 
olinadi. Filtrat yoki sentrifugat tarkibidagi albuminlarni cho‘ktirish uchun 
ularga 
2 
tomchidan 
sirka 
kislotasi 
tomizib 
aralashmalarni 
nordonlashtiriladi. Albuminlar ham shu yo‘sinda globulinlar kabi ajratib 
olinadi. 
2- tajriba. Oqsillarni (NH
4
)
2
SO
4 
 ta’sirida cho‘ktirib fraksiyalarga 
ajratish 
Ishni bajarish tartibi. Oltita probirka olib, ikki qator qilib shtativga 
joylashtiriladi va birinchi qatordagi ikkita probirkaga 10 tomchi tuxum 
oqsili, ikkinchi qatordagi ikkita probirkaga 10 tomchi sut oqsili va 
uchinchi qatordagi ikkita probirkaga 10 tomchi bug‘doy oqsillari 
solinadi.So‘ng probirkalarning hammasiga 10 tomchidan (NH
4
)
2
SO
4
ning 
to‘yingan eritmasidan qo‘shiladi. Bunda bu tuzning yarim to‘yingan 

---

27 
eritmasi hosil bo‘ladi va globulinlar cho‘kmaga tushadi. Aralashmalar 
tarkibidagi globulinlar 5 daqiqao‘tgandan so‘ng filtlash yo‘li bilan 
ajratiladi. Filtratlar tarkibidagi albumin oqsiliniularga(NH
4
)
2
SO
4 
ning 
kukunidan qo‘shib aralashtirish yo‘li bilan to‘yintirib cho‘kmaga 
tushiriladi. Bunda albuminning zichligi (NH
4
)
2
SO
4 
ning to‘yingan 
eritmasini zichligidan past bo‘lganligi sababli cho‘kmalar aralashmaning 
yuza qismiga to‘planadi. 
Ikkala tajribani natijalari rasmiylashtiriladi va ular bo‘yicha tegishli 
xulosalarga kelinadi.