M kariyev, R. Alimov

Ixtisoslashgan tibbiy yordam (gospitalning ixtisoslashgan harbiy- 
dala jarrohlik qismi, «ко'кгак-qorin» profili). 
Ko'krakning yopiq shikasti bo'Igan bemorga to'liq klinik-rentge- 
nologik 
tekshiruvlar 
o'tkaziladi. 
Konservativ 
davolashda 
plevra 
bo‘shlig‘i takroriy punksiya qilinadi (torakosentoz, vakuum moslamalari 
yordamida yopiq drenajlash, Pertes-Subbotin usuli bo'yicha plevra 
bo'shlig'ini doimiy drenajlash va h.k.). Konservativ davolash kutilgan 
samarasini bermasa, operatsiya bajariladi (torakotomiya, o'pka jaro- 
hatini tikish, o‘pka rezeksiyalari, lobektomiya va b.). Ixtisoslashgan 
jarrohlik yordamidan so'ng harbiy xizmatni davom ettirishga yaroq- 
siz bo'lgan jabrlanuvchilarni davolashni davom ettirish yoki eksperti- 
za uchun front ortidagi gospitallarga yuborish lozim. 
0‘q tekkan ko‘krak jarohatlarini tibbiy 
ko
(
chirish bosqichlarida davolash 
Mashg'ulotning mazmuni. Harbiy jarrohlar ma’lumotiga ko'ra urush 
davrida ko'krakning jarohatlari oyoq-qo‘l jarohatlaridan keyin ikkinchi 
o'rinda turadi. O'rta hisobda bunday jarohatlar yaradorlarning umu- 
miy sonidan 5,12 foizni tashki! qiladi. 
Ko'krak jarohatlarining tasnifi. Ko'krakning barcha jarohatlari ikki 
guruh: o'q tekkan jarohatlar (99,9 foiz) va o'q tegmagan jarohatlar 
(0,1 foizjga bo'linadi. 
O'q tekkan jarohatlarning 37,9 foizini o'q jarohatlari va 62,1 foizini 
110 

---

snaryad parchalaridan jarohatlar tashkil qilsa, 60 foizga yaqini teshib 
kirmagan va 40 foizdan ko‘prog‘i teshib kiruvchi jarohatlar tashkil 
qiladi. 
Teshib kirmagan jarohatlar 
1. Jarohat kanalining xarakteriga qarab: a) teshib o'tuvchi; 
b) tegib o'tuvchi; d) ko‘r jarohatga bo'linadi. 
2. Chuqurligiga qarab: a) ko'krak devori shikastlangan (teshib 
kirmagan) b) ko‘krakning teshib kirgan jarohati. 
3. Ko‘krak devorining shikastlanishiga qarab: a) suyaklari shikast- 
lanmagan; b) suyaklar shikastlanishi bilan.