M. M. Aliyev 2019 raqamli texnika va mikroprotsessorlar
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
Алиев М.М.
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2.3. Mantiqiy elementlar
Y=x
1 x 2 ikkita oʻzgaruvchi uchun 0 0 = 0; 0 1 = 0; 1 0 = 0; 1 1 = 1. Mantiqiy qoʻshish amali ( - dizyunksiya). Quyidagi tartibda ifodalanadi: Y=x 1 x 2 ikkita oʻzgaruvchi uchun: Mantiqiy tenglama tarkibiga kiruvchi ikkilik oʻzgaruvchilarni, ikkita turli elektr signallari sifatida tasavvur qilish mumkin. Ushbu signallarni oʻzgartirish yoʻli orqali boshqa ikkilik signallarini olish mumkin boʻladi, ular ma’lum mantiqiy amallarning natijasiga mos keladi. Buleva funksiyasining quyidagi yozuviga ega boʻlgan holda, y = f(x 1 , x 2 , …, x n ), koʻrsatilgan funksiyaga koʻra, x 1 , x 2 , …, x n mantiqiy signallarini boshqa koʻrinishga aylantiruvchi elektr sxemani tuzish mumkin boʻladi. Uskunalarda mantiqiy amallarni bajaradigan qurilma mantiqiy element deb ataladi. Mantiqiy elementlar bajarayotgan funksiyasi, kirishlar soni (bir vaqtning oʻzida harakat qiluvchi oʻzgaruvchilar soniga koʻra), chiqishlar soni va boshqa jihatlari bilan bir biridan farq qiladi. Ularning ishi mantiq nuqtayi nazaridan kelib chiqib baholanadi, bunda ozuqa turlari, texnik asosi hisobga olinmaydi. Mantiqiy elementlar toʻg‘ri va inversiyali kirish va chiqishlarga ajratiladi. Mantiqiy kirishlarga 1 va 0 dan iborat mantiqiy darajalarni berish mumkin boʻladi. 2.3. Mantiqiy elementlar Biz axborotni sanoq sistemalarida ifodalashni oʻrgandik, endi esa shu . 1 1 1 ; 1 0 1 ; 1 1 0 ; 0 0 0 19 oʻzgaruvchilarda raqamli tizimlarning turli xil operatsiyalarini koʻrib chiqamiz 1 . Mantiqiy klapanlar (Logic gates) – bu bir yoki undan ortiq ikkilik signallarni kirishga qabul qiladigan va chiqishda yangi ikkilik signallarni ishlab chiqaradigan oddiy raqamli sxemalar. GOST 2.743-82 «Обозначения условные графические в схемах. Элементы цифровой техники» ga asosan mantiqiy elementlar prinsipial sxemalarda toʻg‘ri toʻrtburchak koʻrinishida tasvirlanadi. Toʻg‘ri toʻrt burchakning yuqori qismida tegishli funksiyalarga aloqador belgilar qoʻyiladi. Masalan, & belgisi BA, 1 belgisi YOKI, =1 belgisi YOKI INKOR elementlari uchun qoʻllaniladi (2.1-rasm) (Oʻng tomondan chet davlatlarda mantiqiy elementlarning belgilanishi). 2.1-rasm. Mantiqiy elementlarning analoglari Grafik rasmlarda mantiqiy klapanlarda bir yoki undan ortiq kirish va chiqish signallarini ifodalash uchun maxsus belgilar ishlatiladi. Mantiqiy klapanning rasmiga qaraganda, kirish signallari odatda chap tarafdan (yoki tepadan), chiqish signallari esa – oʻng tomonda (yoki pastdan) ifodalanadi. Raqamli tizimlarni yaratuvchilar odatda kirish signallarini lotin alifbosining birinchi harflari bilan belgilashadi, chiqish signali esa, oxirgi Y harfi bilan belgilanadi. Mantiqiy ventildagi chiqish va kirish signallarining bog‘liqligi haqiqiylik jadvali (truth table) yoki Bulev tenglamasida keltirilgan. Jadvalning 1 David Money Harris. Sarah L. Harris Digital Design and Computer Architecture. Second Edition. ISBN: 978- 0-12-394424-5. Morgan Kaufmann.2013. p. – 19 - 20. 20 chap tomonida kirish signallari oʻng tomonida esa, chiqish signallari aks etgan. Jadvaldagi har bir qator kirish signali kombinatsiyasidir. Mantiqiy buleva tenglamasi – ikkilik oʻzgaruvchilar yordamida ifodalangan mantiqiy elementlarning matematik koʻrinishi. Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling