M. M. Yuldasheva temir yo`l transportida moliyaviy hisob va hisobot toshkent – 2022
Download 0.56 Mb.
|
uslubiy qo`llanma 28.06.22.
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1-bo‘lim. Mehnat haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisoblashishlar bo‘yicha variantlar
- Variantlar 1 2 3 4
- Variantlar 11 12 13 14
- 2. Asosiy vositalarning buxgalteriya hisobi Asosiy vositalar
Ish haqi hisoblash qaydnomasi
1-ilova 1-bo‘lim. Mehnat haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisoblashishlar bo‘yicha variantlar
2. Asosiy vositalarning buxgalteriya hisobi Asosiy vositalar – bu mahsulot ishlab chiqarish, ishlarni bajarish yoki xizmatlarni ko‘rsatish jarayonida yohud ma’muriy va ijtimoiy-madaniy vazifalarni amalga oshirish uchun xo‘jalik yuritish vaqtida uzoq muddat mobaynida foydalanish maqsadida korxona tomonidan ushlab turiladigan aktivlardir. O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2004-yil 20-yanvarda 1299-son bilan ro‘yxatga olingan “Asosiy vositalar” 5-sonli BHMSda asosiy vositalarga ana shunday tarif berilgan. Mazkur standart subyektga mulkchilik, xo‘jalik yuritish va tezkor boshqarish huquqlarida tegishli bo‘lgan asosiy vositalarni hisobga olish tartibi va uslubiyatini belgilaydi. Hisobga olish va hisobotda asosiy vositalar obyekti dastlabki qiymat, qoldiq qiymat, tiklash qiymati va tugatish qiymati bo‘yicha aks ettiriladi. Asosiy vositalar quyidagilar natijasida korxona balansiga kiritiladi: 1) kapital qo‘yilmalar tugaganidan so‘ng tiklangan obyektni qabul qilish va topshirish; 2) oldi-sotdi shartnomasi bo‘yicha obyektni sotib olish; 3) ustav kapitaliga ta’sischi ulushi ko‘rinishida kelib tushish; 4) tekinga kelib tushish (hadya shartnomasi bo‘yicha); 5) ayirboshlash; 6) tovar-moddiy zaxiralar tarkibidan o‘tkazish; 7) uzoq muddatli ijara (lizing) shartnomasi bo‘yicha olish; 8) qiymati belgilangan asosiy vositalarga kapital qo‘yilmalar; 9) asosiy vositalarning ortiqcha (hisobga olinmagan) obyektlarini aniqlash. Har bir inventar obyektiga inventar raqami beriladi, bu undan foydalanishning butun davri mobaynida obyektda saqlanadi. Asosiy vositalar sifatida kapital qo‘yilmalar hisobi 0810 va 0820 hisobvaraqlarida yuritiladi. Ushbu hisobvaraqlar debetida asosiy vositalarni qurish, xarid qilish, yetkazib berish, montaj qilish va sozlash xarajatlari to‘planadi. Obyekt foydalanishga tayyor bo‘lganidan keyin xarajatlarning umumiy summasi 0810 va 0820 hisobvaraq kreditidan 0110-0190 hisobvaraq debetiga hisobdan chiqariladi. Asosiy vositalar obyektlarining eskirishi – ular jismoniy sifatlari yoki xossalari, buning oqibatida qiymati yo‘qolishi, eskirishining qiymat ko‘rsatkichidir. Amortizatsiya (lotincha atortisatio – qoplash) – baholangan xizmat muddati davomida aktivning amortizatsiyalanayotgan qiymatini ishlab chiqarilayotgan mahsulot, bajarilayotgan ishlar, ko‘rsatilayotgan xizmatlarga muntazam ravishda taqsimlash va o‘tkazish ko‘rinishida eskirishning qiymat ifodasidir. O‘zbekiston Respublikasi Buxgalteriya hisobi milliy standartlarining (BHMS) 5-son “Asosiy vositalar” standarti 23-moddasida amortizatsiya hisoblashning bir necha usuli tavsiya etilgan: • bir maromli (to‘g‘ri chiziqli); • bajarilgan ish hajmiga nisbatan (ishlab chiqarish usuli); • amortizatsiya me’yorini ikki hissa ko‘paytirgan holda kamayib borayotgan qoldiq usuli; • yillar yig‘indisi usuli (kumulyativ usul). Download 0.56 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||