Ma`deniyat taniw uzb


Download 1.02 Mb.
Pdf ko'rish
bet44/98
Sana15.02.2023
Hajmi1.02 Mb.
#1199760
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   98
Bog'liq
madaniyatshunoslik asoslari

naturfilosofiya rivojlandi. Materializm va ob`ektiv qonuniyatlarni izlash bu falsafiy oqim uchun 
xarakterli edi. Fales (mil.ol. 624 – 546) hamma narsalarning ibtidosi va asosi suv degan bo`lsa, 
Anaksimen (taxminan mil.ol. 585– 525) - havo, Anaksimandr (taxminan mil.ol. 611–546) - 
cheksizlik, deb qaragan edilar. 
Pifagor va uning izdoshlari, butun borliqning asosi miqdor va miqdor munosabatlaridir, deb 
hisoblab, matematika, astronomiya va musiqa nazariyasi taraqqiyotiga muhim hissa qo`shdilar. 
Mashhur yunon faylasuflaridan Geraklit (taxminan mil.ol. 554 - 483) materiyaning asosi olov
degan xulosaga keldi. Uningcha, tabiatda ham, jamiyatga ham abadiy harakat va kurash ketadi. 
Deyarli hamma qadimgi yunon faylasuflari matematik bo`lgan edilar. Bular – Pifagor, 
Aflotun, Arastu bo`lib, ular olamning miqdoriy tavsifi to`g`risidagi falsafiy ta`limotni rivojlantirdi. 
Birinchi yunon faylasufi Fales jiddiy astronomik tadqiqotlar yaratdi, quyosh tutilishi to`g`risida 
bashorat qildi, ayni paytda u savdogar, dengizchi, ko`priksoz, ajoyib injener, davlat arbobi bo`lgan 
edi. 
Arxaik davrdagi adabiyotda epik janrlar etakchi rol` o`ynadi. Gomerning “Iliada”si, 
“Odisseya”si (mil.ol. VIII asrning oxiri) buning namunasidir. Bu davrda yana Gesiod “Teogoniya” 
(ya`ni Xudolar shajarasi) va “Mehnat va kunlar” dostonlarini yozdi. Ezopning (mil.ol.VI asr) 
masallari ham yunon madaniyati taraqqiyotida muhim rol` o`ynadi. 
Arxitektura 
ham 
rivojlandi. 
Geometrik 
jihatdan 
to`g`ri 
shakldagi 
kolonnalar, 
haykaltaroshlik, kulolchilik rivojlandi. Ayniqsa, Korinflik kulollar idishlarga naqsh solishni o`ylab 
topdilar. Bu davrda arxitektura va haykaltaroshlikning birlashtirilgani diqqatga sazovordir. 
Ibodatxonalar tashqi tomondan bo`rtma naqshlar bilan bezatilgan, ichkarisiga esa xudolarning 
haykalchalari qo`yilgan. 

Download 1.02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling