MaâRİF (Mevlâna'nın Hocası) seyyid burhâneddin tiRMİZÎ Tercüme Ali Rıza karabulut

öfke ve câhiliyye gayretine sarıldıkları sırada Allah; Rasû-lünün ve 
müminlerin üzerine manevî huzurunu indirmişti. Onlara takva kelimesini 
de ilham etmişti. Onlar da buna lâyık ve ehil idiler" buyurmaktadır, (âyet 26) 
Yani müminlerin imanlarına haset edip kıskanırlar. "Bizi şu güzelim 
yaşayışımızdan ayırmak, uzaklaştırmak istiyorlar, bize işin sonunu ve 
âhıreti hatırlatmak istiyorlar" diyerek, nefislerine uyup müminleri incitirler. 
Bilmezler ki müminler, onların hayatını bulandırmak istemezler. Bilakis o hayatla bu 
hayatı (dünya hayatı ile âhıret hayatını) birleştirmek isterler. Nitekim bir kimse câhil 
bir adamdan zorla bir miktar buğday alır, bu câhilin geçimini sağlamak gayesiyle 
213 Bu yorum ise Ebu Bekir Vâsıtî'ye aittir. Sülemî'nin Hakâyık'ından iktibas edilmiştir. 
214 Bu söz de yine Sehl b. Abdullah Tüsterf'ye aittir, bak. Tefsir-i Sehl b. Abdullah Tüsterî, sayfa 137. 
215 Bu söz de yine Sehl b. AbAdullah Tüsteri'nin Tefsiri (s. 137) ile Sülemî'nin Hakâyık'ından iktibas edilmiştir. 

---

onun nâmına tarlaya eker. O câhil ise: "Bu ne kadar büyük bir haksızlıktır, 
buğdayımı elimden aldılar" diye feryad edip durur, tıpkı bunun gibi.
Kâfir ne köpektir ki, küfrün ne olduğunu bilsin. Kâfir (görünen şeyleri örtmek, 
sırları gizlemek, açıktaki bir şeyi saklamak anlamında) Allah'ın sıfatıdır. Eğer kâfir, 
küfrün ne olduğunu bilseydi, elbetteki Allah'ın birliğini kabul eder, kâfir olarak 
kalmazdı.
Tatlılık söz ile olmaz, hal ile olur. Her kim halkla konuşup sohbet etmeyi ve 
onlara faydalı olmayı arzu ederse, halkı başına toplayacak yolu ve usûlü seçer ve 
bunu sağlayacak ahlak ile ahlaklanır. Nitekim:
"Bir kerecik olsun kendi dileğinden bir iki adım ileriye at!" denilmiştir.
Akıllı kimse başına gelecek şeyleri, daha başına gelmeden önce bilen ve gören 
kimsedir. Ahmak ise başına gelmedikçe bilmez. Eğer gelmişi ve geleceğini buseydin 
altı yönden (sağ-sol, arka-ön, alt-üst) gelip seni kuşatacak olan belaları görüp 
çekinir, tedbir alır ve sakın irdin!