Маркетинг асослари

19‑rasm. Narxni shakllantirish usulini tanlash.

Joriy narxlarni hisobga olib qo’yilgan narxlar ancha keng tarqalgan.

“Qaymog’ini suzib olish” strategiyasi - yangi tovarga xaridorlarning kamsonli tabaqasigina sotib olishi mumkin bo’lgan eng maksimal narx qo’yiladi, so’ngra yangi segmentlarni qamrab borgan holda, narx asta‑sekin pasaytirib boriladi.
Narxlarni geografik belgisiga (transport xarajatlari, tavakkal va boshqalar) qarab belgilash.
Imtiyozli narxlarni belgilash. Masalan, naqd to’lovlar uchun narxni chegirma. “2/10 netto 30” kabi shartlar qo’yish - buning ma’nosi shuki, tovar uchun 30 kun avval pul to’lanadi, ammo pul 10 kun avval to’lansa, narx 2 foizga kamaytiriladi.
Tovarning miqdori uchun chegirma.
Mavsumiy va boshqa chegirmalar.

5.3. Lizing va faktoring savdo turlari sifatida

Lizing - mashina, jihozlar va boshqa moddiy qiymatlarni ijaraga olishning bir turidir. Lizing so’nggi paytlarda marketologlarning diqqat markazida bo’lib qoldi. Lizing ma’lum darajada savdoning aksi bo’lsa‑da, (chunki lizingda shartnoma amal qilayotgan muddat ichida tovarni sotish‑xarid qilish ko’zda tutilmaydi) baribir u tovarni bozorda ilgari surishning samarali usullaridan biridir. Har qanday korxonaning mablag’lari ham cheklangandir va shu sababdan qimmatbaho asbob‑uskunalarni sotib olish qiyin. Ana shu paytda bizga lizing yordamga keladi, lizing quyidagi imkoniyatlarni beradi:

• 
  yirik moliyaviy xarajatlardan ozod bo’lish;
  
• 
  uzoq muddatli ijara;
  
• 
  ta’mirlash va xizmat ko’rsatish kafolati;
  
• 
  ijara muddati tugagach, asbob‑uskunalarni sotib olish.
  

Quyida lizing operatsiyalarining eng ko’p uchraydigan ko’rinishlari berilgan (20‑rasmga qarang).



20‑rasm. Lizingning turlari


Lizing to’lovlarini hisoblash usuli.
1. Amortizatsiya to’lovlarini hisoblash.
, bu erda:
S - balans narxi.
N - amortizatsiya to’lovlari me’yori.
T - lizing bitimi muddati.

2. 
   Kredit uchun to’lov.
   

, bu erda:
K - kredit miqdori
S_K - kreditdan foydalanganlik uchun foiz.
, bu erda:
S_N,K - asbob‑uskunalarning yilning boshi va oxiridagi qiymati.

3. 
   Komission to’lovlar qiymati.
   

, bu erda
S_kom - foiz

4. 
   Qo’shimcha xizmatlar uchun to’lovlarni hisoblash.
   

P_U q R_K Q R_U Q R_R Q R_D, bu erda:
R_K - ish safarlari to’lovi,
R_U - xodimlarni o’qitish,
R_R - reklama xarajatlari,
R_D - boshqa xizmat turlari.

5. 
   Lizing badallari miqdori ushbu tenglamalar bilan hisoblanadi:
   

a) badallar har yili to’langanda:
, bunda L - bitta lizing badali
b) badallar har chorakda to’langanda:

v) har oyda to’langanda: