Ma’ruza – 3 Mavzu: Mexanikada saqlanish qonunlari

Balandlikdan erkin tushayotganda jismning potensial energiyasi kamayib, kinetik energiyasi esa ortib boradi, ya’ni jismning potensial energiyasi kinetik energiyaga aylanib boradi.

Balandlikdan erkin tushayotgan jismning yerga urilish paytidagi potensial energiyasi nolga, kinetik energiyasi esa maksimal qiymatga teng bo‘ladi.
Balandlikdan erkin tushayotganda jismning ixtiyoriy vaqtdagi kinetik va potensial energiyalari yig‘indisi, ya’ni jismning to‘liq mexanik energiyasi o‘zgarmaydi.

Mustaqil ishlash uchun savollar:

1. 
   Jismning impulsi deb nimaga aytiladi? Jism impulsi SI da qanday birlikda o’lchanadi?
   
2. 
   Kuch impulsi deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Ichki kuchlar va tashqi kuchlar deganda nima tushuniladi? Yopiq sistema nima? Impulsning saqlanish qonunini ta’riflang.
   
4. 
   Reaktiv harakatning mohiyatini raketaning harakatga kelishi misolida tushuntiring.
   
5. 
   Ish deb nimaga aytiladi?
   
6. 
   Kuch harakat yo‘nalishiga burchak ostida qo‘yilganda ish qanday hisoblanadi?
   
7. 
   Quvvat deb nimaga aytiladi va ta’sir qiluvchi kuch hamda jismning harakat tezligi orqali quvvat qanday ifodalanadi?
   
8. 
   Energiya deb nimaga aytiladi?
   
9. 
   Mexanik energiyaning qanday turlari mavjud? Ularning ta’rifini bering.
   
10. 
    Mexanik energiyaning saqlanish qonunini ta’riflang.