Ma’ruza 02 Elektr oʻtkazgichlardagi, oʻramlardagi, g’altak va g’altaklararo elektrodinamik kuchlar

W = (1/2) L
1
 i
1
2
 + (1/2) L
2
 i
2
2
 + M i
1
 i
2
(1.5) 
bunda L
1
 , L
2
- konturlar induktivligi, i
1
 ,i
2
- ulardagi oqayotgan toklar, M - konturlararo 
induktivlik 
(1.5) tenglamaning chap tomonidagi birinchi va ikkinchi tashkil qiluvchilari oʻzaro 

---

3 
bog’lanmagan konturlarning energiyasini belgilaydi, uchinchi tashkil qiluvchisi 
konturlararo magnit bog’lanishning ifodasi. (1.5) tenglama bilan nafaqat izolyatsiyadagi 
konturlarda ta’sir qilayotgan kuchlarni, balki bir konturning boshqa kontur bilan oʻzaro 
yoʻnalgan kuchlarni ham hisoblashga imkon beradi. 
Bitta izolyatsiyadagi konturga ta’sir qilayotgan kuch:
 
P = dW / dx = (1/2)i
2
dL / dx (1.6) 
Konturlarning oʻzaro ta’siri kuchlarini hisoblashda energiya faqat konturlarning 
oʻzaro joylashuvi oʻzgarishi natijasidagina oʻzgaradi deb hisoblaymiz. Konturlarning oʻz 
induktivligi hisobiga yuzaga kelgan energiya esa oʻzgarmas deb hisoblanadi.
Elektpodinamik kuchlapning ta’sip qilish yoʻnalishini aniqlash uchun kuyidagini 
kupib chikamiz L
1 
oʻtkazgichdan i
1
tok oqib oʻtadi. Shu oʻtkazgichning dl
1
elementiga ta’sir 
koʻrsatayotgan kuch yoʻnalishini aniqlaymiz. l