Ma’ruza 1 “Lokomotivlarga texnik xizmat ko`rsatish asoslari” faniga kirish Ma’ruza rejasi

(YUK POYEZDLAR)kms.
(VAGON)kms.
YIL	UMUMIY(Millions)	(Har kunlik yo`lsoat)km		+ UMUMIY(Millions)	Jami yuklanganlar foiz
1980-81	199	7.2		12,165	69.5
1990-91	245	8.5		19,230	65.5
2000-01	261	8.7		27,654	60.9
2010-11	368	11.6		17,749	66.5
2015-16	393	11.69		18,708	64.0
2016-17	391	11.4		18,403	64.0
2010-2011 yillar oralig`ida 8-o`qlilarda

7.2.rasm. Evropada tovarlarni yuklash¹


7.1.Tashiladigan yuklarning bir necha yillar davomidagi ko`rsatgichlari:

Tovar aylanmasi manbalari tonnalarda (Millions)
Ommaviy mahsulotlar	2013-14	2014-15	2015-16	2016-17
Ko`mir	508.06	545.81	551.83	532.83
Temir rudalari	124.27	112.77	116.94	137.55
Sement	109.80	109.80	105.35	103.21
Yoqilg`i menirallari	41.16	41.09	43.24	42.42
Oziq-ovqat mahsulotlari	55.10	55.47	45.73	44.86
Go`ng	44.70	47.41	52.23	48.34
Temir va temir mahsulotlar	38.95	42.84	44.79	52.41
Oxak tosh va marmar	20.71	21.20	23.53	25.53
Marmardan boshqa toshlar(gips)	11.61	14.98	15.04	11.09
Umumiy	954.36	991.37	998.68	998.24
Yuqorida ko`rsatilgan mahsulotlardan tashqari	97.28	103.89	102.83	107.91
Jami	1,051.64	1,095.26	1,101.51	1,106.15

7.2. Lokomotivlarning aylanish uchastkalarining uzunligi
Temir yo'llarning zamonaviy sharoitlaridan kelib chiqib, tashish xarajatlarini kamaytirish va uni aniqlash uchun yangi intensiv yo'llarni qidirish va tashishning yangi axborot texnologiyalarini yaratish bilan ularning foydasini oshirish, shuningdek, butun tarmoq, temir yo’l, MTU bo’ylab temir yo’l ishining ko’rsatkichlarini faktorlar bo’yicha yaxshilab analiz qilishni o’tkazish, tashish jarayonlarini tashkil etishda lokomotiv deposi va boshqa tashkilotlar uchun yuzaga kelgan yetishmovchiliklarni ham analizdan o’tkazib chiqish, buning uchun asosan tortuv vositalaridan foydalanishni oshirish va mehnat shartlarini oshirish, lokomotiv brigadalari dam olishini to’g’ri tashkil etish bo’yicha chora-tadbirlarni ishlab chiqish. Lokomotivlardan foydalanishni ikki darajadagi ko’rsatkichlarni taqqoslashni tahlil qilish yo'li bilan amalga oshiriladi: joriy va asosiy. Joriy analogli, yoki me’yoriy (sutkalik-smenali, oylik, grafikli, kvartalli, yillik) davrlar qaysidir hisoblash davri ko’rsatkichining oxirgisi sifatida qabul qilinadi. Tahlilda ham operativ, ham og'ir statistika hisobotlarining ma'lumotlari ishlatiladi
Yuk tashishda lokomotivlardan foydalanishning operatsion tahlili hozirgi kundagi ko’rsatkichlarning mutlaq qiymati bo’yicha dastlabki bazasidan chetga chiqish va o'rganilayotgan ko’rsatkichga ta'sir etuvchi omillarning ta'sirini baholash orqali amalga oshiriladi.
O'rganilayotgan ko’rsatkichning bajarilishiga ta'sir ko'rsatadigan omillarni baholashni quyidagi formuladan foydalanib aniqlash tavsiya etiladi:
(7.1)

bu yerda
	ta'sir qiluvchi birgina omillarning (X) o'zgarishidan, o’rganilayotgan ko’rsatkichning o'zgarishi
—	X omilning o’rganilayotgan Px ko’rsatkichiga ta’sirining shartli parametri.
—	X omiliga ta’sir etuvchi faktik va me’yoriy bajarilishlar orasidagi farq.

Bu usul o'lchovini to'liq oshirish vazifasi qisman bajaradi, xatolar parametrini oshirishni umumiy qiymati, ya'ni ta'sir omillar, funktsiyasi bilan taxminan uning ortishi summasiga teng emas, deb aslida olish mumkin.
(7.2)
Bu yerda (7.1) formula bo’yicha hisoblash yo’li bilan topilgan, X omilning o'zgarishdan (qachonki ta'sir etuvchi omillar soni teng deb qaralganda) va tahlil qilinayotgan ko’rsatkichning o'zgartirishi,
Shuning uchun, (7.1) formula dan hisoblangan qiymatlar quyidagi munosabatni qayta ishlashga muvofiq tuzatiladi
7.3
Yuk tashishda lokomotivlardan foydalanishni tezkor tahlil qilishda lokomotivning ish sifati kompleks sifati bo'yicha baholanadi
- o'rtacha sutkalik unumdorligi (qisqartirilgan tahlilni bajarish yo’li bilan) va uning tarkibiy qismlari poyezd tarkibining o'rtacha og'irligi, o'rtacha sutkalik yurish masofasi va lokomotivlardan foydalanish koeffitsienti (batafsil tahlilni bajarish yo’li bilan).
Lokomotiv brigadalari ish vaqtidan foydalanishning operativ tahlili shunga o'xshash tarzda amalga oshiriladi. Lokomotiv brigadalarining bunday ko'rsatkichlarini quyidagicha tahlil qilish maqsadga muvofiq: - yavkadagi shtat bo’yicha lokomotiv brigadalarining bir soatlik samaradorligi; lokomotiv brigadasining o'rtacha kundalik samaradorligi; lokomotiv brigadasi uchun foydali ish vaqti; lokomotiv brigadasining har bir ishchi uchun ishlab chiqarish.