Ma’ruza №1 Qon klinik tahlili. Siydik ajratish sistemasi kasalliklarining laborator diagnostika usullari

SIYDIKNI TEKShIRUVDA DIAGNOSTIK TEST-TILIMChALARDAN 
FOYDALANISh 
Tez, qo’llanilishi oddiy va shu bilan birga aniq tekshiruvlarni o’tkazish uchun tibbiyot 
amaliyotida siydikning turli komponentlarini yarim miqdoriy aniqlash uchun diagnostik 
tilimchalar qo’llaniladi. Diagnostik tilimchalar turli sharoitlarda bemor shifokor qabulida 
bo’lganda o’tkazilib, kimyoviy reagentlarni qo’llashni inkor qilib, laborant ishchi vaqtini 
tejashga imqon beradi.
Monofunkstional tilimchalar (bir test uchun) va indikastiya zonasi 3 dan 10gacha bo’lgan 
ko’p funkstional tilimchalar mavjud. 
 
Tilimchalar bilan ishlanganda quyidagi qoidalarga rioya qilish talab etiladi: 
 
1. 
Qutilar jips yopilgan bo’lishi kerak. 
2. 
Qutilar xona haroratida quruq joyda saqlanishi kerak. 
3. 
Tilimchalarni yoruғ nur, yuqori harorat va kimyoviy parlanishlardan saqlash 
kerak. 
4. 
Reagent zonalarga barmoq bilan tegish mumkin emas.
5. 
Ish hajmi uchun kerak bo’lgan tilimchalar miqdori olinadi, qolganlari jipslab 
yopiladi.
Tahlil o’tkazilayotganda tilimcha qutidan olinadi, ko’rsatmada ko’rsatilgan ma’lum vaqtga 
yaxshilab aralashtirilgan siydikli idishga solinadi. Tilimcha olinadi, siydikning ortiqcha 
miqdori idish chetlarida qoldiriladi va ekspress usulga qo’shib beriladigan rangli shkala 
bilan solishtiriladi. 
Patologik holatlarda qon va siydik reakstiyasi va rNining o’zgarishi 
Siydik 
reakstiyasi va 
rNi
Patologiya (kasallik): 
Nordon 
rN 5,0-6,0 
diabet (koma oldi holati, ketoastidotik koma), isitmalash, ochlik, buyrak 
etishmovchiligi, buyrak sili, leykozlar 

---

Ishqoriy 
rN 8,0-9,0 
stistit, pielit, gematuriya, qusish va ich ketganda, ekssudat va transsudatlar 
so’rilganda, soda va mineral suvlar qabul qilganda 
Ishqoriy 
rN 8,0-9,0 
giperxloremik astidoz, buyrak tubulyar astidozi, siydik yo’llari surunkali 
infekstiyalari- siydikdagi azot saqlovchi moddalarni ammiakkacha bakterial 
parchalanishi
Nordon 
rN 5,0-6,0 
gipokaliemiya, alkalozni ko’p miqdorda NaClni vena ichiga yuborish bilan 
davolash (paradoksal astiduriya)