Ma’ruza. Elektr maydonida o’tkazgichlar. O’tkazgichlar elektr maydonida

Misol 20-1 Elektr toki simida mangnetik kuch. Magnit qutb yulduzlari 
o’rtasidagi elektr o’tkazgichning uzunligi 
va li zaryadga ega.
O’tkazgich simi maydonga
=60
burchak ostida joylashgan (20-13 rasm).
Magnit 
maydon taxminan 
ga teng.O’tkazgichdagi kuchning yo’nalishini va 
kattaligini aniqlang.
Muammoni yechish.
20-1 tenglamani foydalanamiz, 
 
Biz o’ng qo’l qoidasi 2 ni F ning yo’nalishini topish uchun ishlatamiz. O’ng 
qo’lingizni tekis ushlab, barmoqlaringizni elektr tokinig yo’nalishi tomon 
yo’naltiring. Bunda, barmoqlarigiz 
V
vektor yo’nalishini ko’rsatadi, 20-13 rasm. 
Sizning bosh barmog’ingiz yo’nalishi 
  kuchinig hisoblanadi. 
To’g’ri o’tkazgichdagi elektr toki 30 A va u yerning magnit maydoni 
0.5
ga perpendakulyar. Elektr o’tkazgichning uzunligi 100 m bo’lib unga kuch tasir 
qildirganda, kuchnig kattaligi nimaga teng?
Biz diagrammada elektr toki yoki bir magnit maydonini tasvirlashni 
hoxlagan vaqtda u (bizga) sahifaning ichki yoki tashqarisini ko’rsatyapti desak, 
biz 
belgilardan foydalanamiz. Bu belgi yoy o’qining nishoniga 
o’xshaydi,
va 
bu belgilar yoy o’qining dumiga o’xshaydi. 20-14 rasmga 
qarang. 
Misol. 20-2 magnit maydonini o’lchash. 
To’rt burchakli halqa o’tkazgich 20-14 
rasmda ko’rsatilgadek vertikal osilgan.
V magnit maydoni gorizontal yo’naltiriladi, 
halqaning yuziga perpendikulyar va V magnit maydoni 
belgi orqali 
tasvirlangani kabi sahifaning tashqarisini ko’rsatadi. V magnit maydoni (uzunlik 
) o’tkazgichning gorizontal qismiga juda yaqin. Halqa o’tkazgichining 
ancha qismi maydondan tashqarida. Tok o’tkazgichda
zaryad
bo’lganda magnetik kuch
=
N 
pastga
yo’nalgan bo’lsa,