2.Стресснинг содир билишига асосан икки йуналищцаги омиллар сабаб булади.
Иш фаолиятвдан қониқмаслик сгрессга сабаб бўлувчи энг муҳим омиллардан ҳисобланади.
Ходим ундан нима куталаётганлигини, бу ишни қандай қилиш кераклиги ва бу иш қандай баҳоланишини билсагина хотиржам ишлайди.
Иш қобилияти ва омадсизлик инсон саломатлигига қаттик; таъсир кўрсатади. Хаддан ташқари кўп иш ёки, аксинча, беишлик ҳам стрессга олиб келади.
Бундай сабаблар туфайли содир бўлган асабийлашиш энг кўп тарқалгандир. Иш хаддан ташқари кўпайиб кетганда безовталаниш, моддий бойликларга нисбатан бефарқ бўлиш ҳиссиёти кучаяди. Худди шунингдек, иш билан кам таъминланганда юқоридаги ҳолатлар такрорланади.
Қизиқмаган иш билан банд булиш хам стрессни юзага келтирувчи сабаблардан ҳисобланади. Текширишлар шуни кўрсатадики, иш қанча қизиқарли бўлса, ходим шунча кам безовталанади, кам бетоб бўлади.
Яна бу сабабларга қўшимча: ёмон иш шароитлари, иш жараёнида одамларнинг бир-бирига асоссиз талабларни қўйиши, уқувсиз раҳбарнинг уқувсиз муомаласи, демотивлаштиришнинг устувор эканлиги ва бошқалар ҳам стрессни вужудга келтиради.
Стресснинг физологик сабабларига қуйидагилар киради: * мигрень (бошни қаттиқ оғритадиган ва кўнгилни айнитадиган асабий касаллик) яра;
• қон босимининг ошиши;
• қон касаллиги;
* бел оғриғи;
• артрит ;
• аст м а;
• юрак оғриғи;
• ошқозон оғриғи каби касалликлар.
Руҳий сабабларга — қаггиқ; қўзгалиш, иштаҳани йўқотиш, воқеаларга, одамларга нисбатан эътиборсизлик кабилар киради. Хаётда руҳий сабаблар туфайли вужудга келган сгресслар жуда тез-тез учраб туради.
Масалан, одам ўзининг (худбинона) эҳтиёжини худбинларча қондирса, яъни шуҳратпарасглик, ҳасадгуйлик фаровонликка эришув йўлидаги қўрқув, хокимиятга интилиш туфайли нопок фаолият кўрсатса ва унинг бу ҳолати ўзини мард ва олижаноб деб билган тушунчаларга мос келмаса — шу ҳолатда у ўз-ўзи билан зиддиятга, жазавага тушган ҳолатда бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |