Маърузалар матни қарши-2012y

Y = f(k), I= sf(k), С=(1-s)f(k)


15.2. Р.Солоу моделида капиталнинг чиқиб кетишининг, жамғариш меъёрининг ва аҳоли сони ўсишининг барқарор мувозанат ҳамда иқтисодий ўсишга таъсири.
Амортизация қуйидагича ҳисобга олинади: агар йилига эскириш ҳисобига капиталнинг қайд этилган d қисми (чиқиб кетиш меъёри) чиқиб кетади деб ҳисобласак, чиқиб кетиш миқдори капитал ҳажмига пропорционал бўлади ва dk га тенг бўлади. Графикда бу алоқадорлик координата бошидан d бурчак коэффиценти билан чиқувчи тўғри чизиқ билан акс эттирилади (15.2.1-чизма).
I,dk
dk

sf(k)

k₁ k* k₂ k

15.2.1-чизма. Инвестициялар ва капитал чиқиб кетишининг иқтисодий мувозанатга тасири
Инвестициялар ва чиқиб кетишнинг капитал заҳираси динамикасига таъсирини Δk=I-d ёки инвестициялар ва жамғармалар тенглигидан фойдаланиб Δk=sf(k)-dk кўринишида ёзиш мумкин. Капитал заҳираси (k) инвестициялар ҳажми капиталнинг чиқиб кетиши ҳажмига тенг бўлгунига қадар, яъни sf(k)=dk шарт бажарилгунига қадар ошиб бораверади. Шундан сўнг битта иш билан банд ходимга тўғри келадиган капитал заҳираси (фонд билан қуролланганлик) ўзгармайди (Δk=0).
Инвестициялар ҳажми капиталнинг чиқиб кетиши ҳажмига тенг бўлган шароитдаги капитал заҳираси даражаси фонд билан қуролланганликнинг мувозанатли (барқарор) даражаси дейилади ва k* деб белгиланади. k* га эришилганда иқтисодиёт узоқ муддатли мувозанат ҳолатида бўлади. Мувозанатнинг барқарор бўлишига сабаб, k нинг дастлабки миқдори қандайлигидан қатъий назар иқтисодиёт мувозанат ҳолатига, яъни k* га интилади. Агар k₁ нинг бошланғич миқдори k* дан кам бўлса, ялпи инвестициялар (sf(k)), чиқиб кетиш миқдори (dk) дан кўп бўлади ва капитал заҳираси соф инвестициялар миқдорига кўпайиб боради. Аксинча, k₂ > k бўлса, инвестициялар амортизациядан камлигини англатади. Бу ҳолда капитал заҳираси мувозанатли даражага қадар камайиб боради (15.2.1-чизма).
Жамғариш меъёри фонд билан қуролланганликнинг барқарор даражасига таъсир кўрсатади. Жамғариш меъёрининг s₁ ҳолатдан s₂ ҳолатга силжиши инвестициялар эгри чизиғини юқорига s₁f(k) ҳолатдан s₂f(k) ҳолатга қадар силжишини келтириб чиқаради (15.2.2-чизма).
I.dk
dk
s₂f (k)
I’₁

s₁f (k)
dk₁ I₁

k*₁ k*₂ k