Mashinalaridan foydalanish, texnik

Nazorat savollari: 
1. 
Agregatning 
burilishi 
qanday 
kinematik 
o‘lchamlar 
bilan 
xarakterlanadi? 
2. 
Agregatlarningburilish kengligiga qarab qanday burilish turlariga 
bo‘linadi? 
3. 
Sirtmoqsiz burilishlar sirtmoqli burilishlarga nisbatan qanday 
afzalliklarga ega? 
4. 
Burilish yo‘lagining eng kichik eni qanday topiladi? 
5. 
Agregatning qanday Harakatlanish usullarini bilasiz? 
6. 
Ish yo‘llari koeffitsienti nima va u qanday aniqlanadi? 
7. 
Paxtachilik agregatlarida qaysi Harakat usullari keng qo‘llaniladi? 
8. 
Agregatning Harakatlanish usuli to‘g‘ri tanlanganligi uning qaysi 
ko‘rsatgichiga qarab baholanadi? 
9. 
Ish yo‘llari koeffitsientini oshirish uchun nimalarga katta e’tibor 
beriladi? 

---

66 
9-§. Agregat ish unumining ishlab chiqarishdagi
ahamiyati
 
 
9.1-§. Mehnat unumdorligi va uni oshirish usullari 
 
Ma’lumki, mehnat unumdorligi qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi 
samaradorligining eng muhim ko‘rsatgichidan biri hisoblanadi. Uning asosiy 
maqsadi va vazifasi – kam mehnat sarflagan holda insonning mehnatidan 
ko‘proq foyda olishdir. 
M e h n a t u n u m d o r l i g i sarflangan mehnat birligiga (1 kishi-kun,
1 kishi-soat) to‘g‘ri keladigan mahsulot miqdori bilan aniqlanadi. Har qanday 
mehnat qo‘l kuchi bilan yoki turli ko‘rinishdagi qurollar yordamida amalga 
oshiriladi. 
Mehnat unumdorligini oshirishda uni ilmiy asosda tashkil etish muhim rol 
o‘ynaydi. Mehnatni ilmiy tashkillashtirish – bu ishlab chiqarishni davomli, ketma-
ket va og‘ishmasdan yaxshilash hamda yangi usullar, qurollar, mehnat sharoitlarini 
va boshqaruvni yuqori saviyada tashkillashtirish demakdir. 
Mehnat samaradorligini oshiruvchi chora-tadbirlarni uchta asosiy yo‘nalishda: 
ishlarni 
mexanizatsiyalashtirish, 
mehnatni 
oqilona 
tashkillashtirish 
va 
jadallashtirish yo‘nalishlarida olib borish mumkin.