Машқлар тўплами Педагогика олий ўқув юртларининг бошланғич таълим методикаси, дефектология, мактабгача тарбия ҳамда

35-машқ. Ўқинг, ажратиб кўрсатилган сўзлар орфографиянинг қайси принципи (тамойили) асосида ёзилганини тушунтиринг.

Қош қорайиб қолган. Пастқам тепаликлар қуршаган Жарқоқ, яъни ўз номи билан ўзини ифодаловчи қақраган жарлик денгиздаги чароғон кемадай узоқ-узоқлардан кўриниб турибди. Баъзан учар юлдузлардай чўғ парчалари кўкка кўтарилиб, Ер йўлдоши трассасимон уфқда из қолдириб яна сўнади, баъзан пастдан ўткир чақмоқ чақнаб, кўз қорачиқларини тешиб ўтади. “Электр пайвандчилар ишлашяпти”, - кўнглидан ўтказди Дадашев. Машина Жарқоққа яқинлашган сари, моторларнинг овози танк батальонларининг жангга кириш пайтларини эслатиб, тобора авжга минди.

Дадашев “газик”нинг дарчасидан бошини чиқариб, бўлажак трассани кузатди. Трасса йўлнинг ўнг томонидан ўтади. Кенг дала, атрофи осмон... Осмоннинг ярим гумбазида якка-якка юлдузлар теваракка игна санчиб турибди. Гумбаз пастлаган сари, юлдузлар сийраклашиб, ер зимистонида йўқолиб кетмоқда.(И.Р.)


36-машқ. Тўғри талаффузига эътибор берган ҳолда сўзларни ўқинг; кириллчада “е” ҳарфининг “э” ва “й+э” товушларини ифодалаш учун қўлланган ўринларини аниқлаб, уларни алоҳида-алоҳида ёзинг.


Жез, гигиена, мавзе, пешин, агрегат, беармон, елвизак, объект, резавор, анкета, беллашмоқ, иероглиф, спидометр, беэга, вергул, епископ, кекирдак, поезд, чечан, девор, дорпеч, кофе, светофор, зебра, инфекция, пьеса, теша, карусель, кечмиш, разъезд, тавозе, фельетон, маклер, мезон, рельеф, толе, траектория, мутелик, невара, паркет, фойе, ҳезламоқ.


37-машқ. Тушириб қолдирилган унли ҳарфларни ўз ўрнига қўйиб, сўзларни кўчиринг; айтилиши ва ёзилишини тушунтиринг. Ёзган сўзларингизни имло луғатидан текширинг.

1. Н..тариус, ...блигация, ...рганизм, ...рол, п...ртрет, пр...спект, пр...токол, р...мантик, т...лқон, т...мат, ф...нтан, ш...фер, б...рона, в...жатий, в...ронка, г...ризонт, д...клад, д...мино, д...цент, кисл...род, кисл...та, к...ллектив, к...лорит, к...манда, к...мбайн, к...мета, к...митет, к...мпот, к...нспект, к...нфет, к...нцерт, лаб...рант, м...заика, м...н...лит, м...нтаж, м...тоцикл, н...ватор, н...рмал.

2. Уч...н, бут...н, ул...ш, турғ...н, туз...м, турм...ш, туг...н, турк...м, уйқ..., туйғ..., уд...м, уз...м, уз...нлик, уз...нчоқ, уйқ...чан, унг...р, ун...тувчан, уст...н, уч...қ, учқ...р.
3. Д...лар, д...мна, д...нор, зав...д, з...на, з...нт, кал...рия, карт...н, к...лба, к...мик, нас...с, н...рма, ...браз, ...бласть, ...круг, ...рган, ...рден, с...да.
4. Б...ҳо, б...ҳона, б...ҳор, в...бо, в...гон, г...вда, г...вжум, г...вҳар, д...влат, д...вомат, д...врон, з...л, зўр...вон, м...вж, м...бодо, н...вбат, н...вқирон, н...моён, нақ...рот, н...ҳор, т...мом, х...вотир, х...вф, ҳ...васкор, ҳ...вза, ҳ...во, сарл...вҳа, ҳаш...рот. 5. ...стиқ, …лкан, …тук, …лпиз, …лчимоқ, ...миш, ...пун, ...лмоғиз, ...лғиз, ...муш, ...ридик, ...нтоқ, ...мғир, ...нгил, ...қумли, ...санмоқ, ...ноқ, ...тарли, ...даки, ...ширин, ...рлақамоқ, ...лдузсимон, ...қинлашмоқ, ...ғлоғи, ...ғоч, ...ғду, ...вош.