Masofaviy ta'lim Maktab o'quvchilarining ixtisoslashtirilgan ta'limida Internet texnologiyalari

1.5 Elektron ta’limning afzalliklari
Elektron ta'lim⁷- bu Internetda yoki onlaynda - ish joyida yoki uyda, kayfiyatga qarab, kompakt disklardan foydalangan holda onlayn o'rganishdir, bu bizning shiorimizga to'liq mos keladi: "Har doim, har qanday joyda va har qanday joyda." Elektron ta'lim interaktiv va multimedia bo'lib, o'rganish jarayonida zavqlanishni anglatadi.
Elektron ta'limdan foydalanishning asosiy afzalliklarini uch guruhga bo'lish mumkin.
Tashkiliy:
- qulay vaqtda va Internetga kirishingiz mumkin bo'lgan istalgan joyda o'quv materiali ustida ishlash qobiliyati bilan bog'liq qulaylik;
- o'qituvchi va boshqa talabalar bilan sinxron va asinxron aloqa qilish imkoniyati;
- foydalanish qulayligi.
Psixologik va pedagogik:
- chiziqli bo'lmagan, moslashuvchan o'rganish kontseptsiyalarini amalga oshirish qobiliyati;
- o'quv jarayonini individuallashtirish (individual sur'at, ixtiyoriy vazifalar, individual qiziqish va moyilliklarni hisobga olgan holda);
- o'quv jarayonining interaktivligi;
– o‘quv jarayonining multimedia xarakteri (nafaqat matn, gipermatn, grafik materiallardan, balki audio, videofayllar, animatsiya va boshqalardan foydalanish);
– multimedia yordamida axborotni idrok etishning barcha kanallari faoliyati;
- individual va guruh vazifalarini birlashtirish qobiliyati;
- asinxron rejimda guruh ishini tashkil etish qobiliyati.
Ijtimoiy:
– ta’lim xizmatlaridan kengroq foydalanishni ta’minlash;
- o'quv jarayonining ochiqligi;
- ta'lim xizmatlari narxining sezilarli darajada pasayishi.
Ta'limni axborotlashtirishning umumiy jarayonining bir qismi elektron ta'limdir (e-learning)⁸. “Elektron taʼlim” atamasi Rossiyada soʻnggi yillarda mamlakatimizning chet ellik hamkasblar bilan oʻzaro tushunishni taʼminlash maqsadida Boloniya jarayoniga kirishi munosabati bilan keng qoʻllanila boshlandi. Bu ta'lim jarayonida AKTdan foydalanishni bildiradi.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari deganda mikroprotsessorli kompyuter texnologiyalari asosida ishlaydigan dasturiy, apparat-dasturiy va texnik vositalar hamda qurilmalar, shuningdek axborotni uzatish, axborot almashish, yig‘ish, ishlab chiqarish, to‘plash operatsiyalarini ta’minlovchi zamonaviy vositalar va tizimlar tushuniladi. , axborotni saqlash, qayta ishlash, uzatish hamda mahalliy va global kompyuter tarmoqlarining axborot resurslariga kirish imkoniyati [IV].
Ta'limga nisbatan AKTning quyidagi turlari ajratiladi:
– kompyuter o‘quv dasturlari (elektron darsliklar, simulyatorlar, repetitorlar, laboratoriya ustaxonalari, test tizimlari);
– multimedia texnologiyalariga asoslangan ta’lim tizimlari;
– intellektual va o‘quv ekspert tizimlari;
– tarmoqlar bo‘yicha ma’lumotlar bazalari;
– telekommunikatsiyalar (elektron pochta, telekonferensiyalar, ma’lumotlar almashish tarmoqlari va boshqalar);
– elektron kutubxonalar, taqsimlangan va markazlashtirilgan nashriyot tizimlari.
AKTning asosiy didaktik vazifalari quyidagilardan iborat:
– kontentni taqdim etish (matnlar, grafiklar, fotosuratlar, rasmlar, tovushlar va boshqalar);
- topshiriqlar va mashqlar yaratish;
– kommunikativ funksiya (aloqa asinxron bo'lishi mumkin, masalan, elektron pochtadan foydalanish yoki veb-forumlarni o'tkazishda va sinxron, masalan, chatda);
– baholash funksiyasi;
- tashkiliy va boshqaruv funktsiyasi.
Agar kurs talabaning kompyuterida joylashgan bo'lsa, foydalanuvchi o'quv fayllarini o'rnatmaslikka qaror qilishi mumkin, agar ular dastur egallagan joyni sezilarli darajada oshirsa. Agar foydalanuvchi materialga Internet orqali ulanishi kerak bo'lsa, fayl hajmi ham muhimdir.
Telementorlik va masofaviy ta'lim eng qadimgi ta'lim shakllaridan birini taqdim etish uchun eng yangi texnologiyalardan foydalanadi. Ushbu turdagi elektron ta'lim videokonferentsiya, lahzali xabar almashish, Internet telefonlari va boshqa hamkorlik vositalaridan murabbiylarga o'z protégelarini rivojlantirishga yordam berish uchun foydalanadi.
Masofaviy ta'lim ko'proq qisqa muddatli, loyihada belgilangan maqsadlarga ega. Masofaviy ta'lim bilan maslahat beruvchi va talaba o'rtasidagi aloqa aniqroq aniqlanadi. Bu odatda ma'lum bir mavzu bilan chegaralanadi, masalan, muayyan muammoni hal qilish yoki muayyan loyihani yakunlash. Masofaviy o'qituvchi shaxsiy masalalar va umumiy martaba rivojlanishi bo'yicha maslahatchi emas, balki texnik yoki biznes maslahatchisi sifatida ishlaydi.
Bugungi kun haqiqatlari bilimlarni o'zlashtirish va uzatishning eng tez va arzon usullarini izlashni talab qiladi. Elektron ta'lim ushbu o'tkir muammoni hal qilish vositalaridan biridir. Masofaviy o'qitish usullarining keng doirasi biznes talablarini ham, ularni tanlashda korxona xodimlarining shaxsiy imtiyozlarini ham hisobga olish imkonini beradi.
Deyarli har qanday tashkilot elektron ta'limdan foydalanishi mumkin. Aniq "universal" foyda - bu xarajatlarni qisqartirish orqali o'quv byudjetini optimallashtirish qobiliyatidir. Agar ilgari bu SMB (kichik va o'rta biznes - kichik va o'rta biznes - korr.) uchun afzallik haqida gapirilgan bo'lsa, endi yirik kompaniyalarni ham jamg'arish masalasi tashvishga solmoqda.
Yagona standartlarga muvofiq, masalan, xolding yoki geografik jihatdan taqsimlangan tuzilmalar uchun elektron ta'lim vositalaridan foydalangan holda malaka oshirish va kadrlar tayyorlash dasturlarini amalga oshirish muhim omil hisoblanadi. Bunday holda, HR menejerlari kadrlar zaxirasi bilan ishlash uchun ko'proq imkoniyatlarga ega bo'lishadi. Bundan tashqari, xodimlarning o'zlari asosiy ko'nikmalarni amalda qo'llash orqali olingan bilimlardan deyarli darhol foydalanishlari mumkin.­
Ushbu texnologiyadan foydalanganda, boshqa har qanday texnika singari, dastlab aniq va aniq maqsadlarni aniqlash, amalga oshirish dasturi va samaradorlikni baholash mezonlarini ishlab chiqish kerak. Elektron ta'limning qo'llanilishida cheklovlar mavjud va agar xodimlar to'g'ridan-to'g'ri savdo ko'nikmalarini rivojlantirishlari kerak bo'lsa, trening ular uchun yanada samarali vosita bo'ladi.
Elektron ta'limning asosiy afzalliklari, ehtimol, ishlab chiqarish faoliyatida to'xtovsiz darslar uchun qulay vaqt va joy, individual jadval va, albatta, vaqt va pulni tejashdir. Geografik jihatdan taqsimlangan yirik xoldinglar va keng geografik tuzilishga ega kompaniyalar uchun bu xodimlarni minimal xarajat bilan tayyorlash uchun haqiqiy imkoniyatdir.
Internetdan ta'lim xizmatlari sohasida samarali foydalanish mumkin.
Birinchidan, siz dissertatsiya ishi, kurs ishi va diplom loyihalari uchun materiallarni topishingiz mumkin. Mahalliy kutubxonangizning ko'pincha cheklangan kitob resurslaridan farqli o'laroq, dunyo axborot xazinalari sizning ixtiyoringizda. Internet orqali siz turli mamlakatlardagi hamkasblaringizni topishingiz va qo'shma ilmiy loyihani tashkil qilishingiz mumkin. Ta'lim muassasalarining WWWdagi vakolatxonasi orqali bevosita bog'lanish orqali siz qiziqqan ilmiy anjumanlar, shuningdek, chet elda o'qish yoki amaliyot o'tash imkoniyatlari haqida ma'lumotga ega bo'lasiz.
Internetning paydo bo'lishi bilan sirtqi ta'lim yangi kuchga ega bo'ldi. Zamonaviy tarmoq texnologiyalaridan foydalanish endi asosiy faoliyatingizni to'xtatmasdan to'liq ta'lim olish yoki qayta tayyorlashdan o'tish imkonini beradi. Internetda ta'lim xizmatlarini taklif qiluvchi ko'proq virtual universitetlar paydo bo'lmoqda. Ushbu ta'lim usuli masofaviy ta'lim deb ataladi.
Ta’limda AKTdan foydalanish uning tashkil etilishi, usullari va shakllarida sezilarli o‘zgarishlarga olib keladi. Ko'pgina olimlar elektron ta'limni yangi ta'lim paradigmasi deb hisoblashadi, chunki AKT butun o'quv jarayonini modellashtirishga da'vo qiladi. Misol uchun, o'quv platformalari, kompyuter dasturlaridan farqli o'laroq, aniq tarkib bilan ishlamaydi, faqat har qanday o'quv materialini joylashtirish mumkin bo'lgan ramkani o'rnatadi. Ularning didaktik va uslubiy komponentining sifatiga qo'yiladigan talablar qanchalik yuqori bo'lishi kerak. Biroq, AKTlar ta'lim uchun maxsus ishlab chiqilmagan, shuning uchun ularning didaktik xususiyatlarini tahlil qilish va ta'lim jarayonida ulardan foydalanish usullarini ishlab chiqish bilan bog'liq ko'plab hal etilmagan muammolar qolmoqda. So‘nggi yillarda elektron pedagogika faol rivojlanayotgani bejiz emas.