Material xarajatlarining hisobi

Takrorlash uchun savollar

1. 
   Ishchi kuchi xarajatlarini hisobga olishni tushuntirib bering?
   
2. 
   Ish haqini to’lashga xarajatlarni tahlil qilish deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Ishchi kuchi ko’nimsizligini va ishchi kuchidan foydalanish samarasini hisoblashni tushuntirib bering?
   
4. 
   Ishchi kuchi xarajatlarini hisobga olish maqsadini tushuntirib bering?
   
5. 
   Buyurtmaning hisob kartochkasi deganda nimani tushunasiz?
   
6. 
   Ishga qatnashish tabeli deganda nimani tushunasiz?
   
7. 
   Bartaraf etiladigan bekor turish deganda nimani tushunasiz?
   
8. 
   Muqarrar bekor turish deganda nimani tushunasiz?
   
9. 
   Ish vaqtidan ortiqcha vaqt deganda nimani tushunasiz?
   
10. 
    Mukofot haqini tushuntirib bering?
    
11. 
    Mehnatga haq to’lash shakllarini aytib bering?
    

Ishchi kuchi qo’nimsizligini tushuntirib bering?
26-BOB. USTAMA XARAJATLAR HISOBI

26.1. Ustama xarajatlarni taqsimlash bosqichlari va zarurati.

26.2. Ustama xarajatlarni taqsimlashning yagona va alohida stavkalari qo’llash.
26.3. Ustama xarajatlarni taqsimlashning amaliy va rejali stavkalari.
26.4. Ustama xarajatlarni taqsimlashning to’g’ri (bevosita) usuli.


Tayanch so‘z va iboralar: zahiralar tannarxi, ustama xarajatlari, mehnat sarflari, ishlab chiqarilgan mahsulot birligi, yig’uv tsexi, ombor, texnik xizmat ko’rsatish bo’limi.


26.1. Ustama xarajatlarni taqsimlash bosqichlari va zarurati


Ishlab chiqarish ustama xarajatlari (IUX) - bu ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lgan, lekin odatda tayyor mahsulotning aniq bir turiga bevosita tegishli deb bo’lmaydigan xilma-xil sarflarning yig’indisidir.
Ishlab chiqarish ustama xarajatlari quyidagi sabablarga ko’ra mahsulotga o’tkaziladi;
•Mahsulot birligidagi to’la xarajatlarni aniqlash⁷.
Agar narxning shakllanishi sarf-xarajatlarga asoslangan bo’lsa, u holda ustama xarajatlarni hisobga olmaslik narx belgilashda xatolarga olib kelishi mumkin.
•Zahiralar tannarxini aniqlash.
Moliyaviy hisobotlarning milliy standartiga muvofiq «zahiralar tannarxi zahiralarni sotib olish, qayta ishlash xarajatlarini hamda joriy holatiga va joyiga keltirish maqsadida qilingan barcha xarajatlarni o’z ichiga olishi kerak» ishlab chiqarish ustama xarajatlari qayta ishlash bilan bog’liq xarajatlarga qo’shiladi va shu sababli zahiralarning tannarxiga kiritilishi lozim.