Мавзу: Автомобил йўлларини эксплуатация қилишда ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш р е ж а

Қопламада норавонлик ҳосил бўлишига асосий сабаблар қуйидагилардан иборат:

• Қопламада норавонлик ҳосил бўлишига асосий сабаблар қуйидагилардан иборат:
• -транспортнинг юқори юкламаси;
• -йўл тўшамаси етарлича мустаҳкам эмаслиги ва силжишининг чидамсизлиги;
• -сифатсиз материалларнинг қўлланиши;
• -қурилишда қоплама равонлиги талабларининг бузилиши ва йўл пойи ҳамда йўл тўшамасини қуриш ишларининг сифати ёмонлиги;
• -сувни четлатиш таъминланмаганлиги ва кўпчиш ҳосил бўлиши;
• -иқлим омилларининг таъсири;
• -қопламанинг ейилиши;
• -қопламанинг деформацияланиши ва бузилиши ва бу нуқсонларни ўз вақтида бартараф этилмаганлиги.
• Қопламанинг норавонлиги қуйидагиларга сезиларли таъсир кўрсатади:
• -ҳаракат тезлигига;
• -автомобилларнинг иш унумдорлигига;
• -ташиш таннархи ва харакат хавфсизлигига.

• Расм. Йўл қопламаси юзасининг геометрик хусусиятлари:
• А-лойиҳавий юза, В-микротекстура, С-макротекстура, D-мегатекстура,
• Е-равонлик, F-бўйлама кесим.

• Равонликни аниқлаш учун турли модификациядаги зарба ўлчагичлар (Рафометр,ТЭД-2, ТХК-2, ПКРС-2 ва бошқалар), уч метрли рейка понаси, нивелери билан .
• Йўл қопламасининг равонлик кўрсаткичи қуйидаги формула билан аниқланади:
• бу ерда, - равонликнинг меъёрий кўрсаткичи;
• -хақиқий йўл бўлагида аниқланган равонлик
• кўрсаткичи.
• Равонлик: S = 80 см/км -аъло;
• S = 80-120 см/км -яхши;
• S = 120-300 см/км -қониқарли;
• S = 300 см/км катта бўлса қониқарсиз;

• Мамлакатимизда автомобиль йўлларини қуриш, мукаммал таъмирлаш ва реконструкция қилишда қоплама равонлигига қўйилган талаблар меъѐрий ҳужжатларда келтирилган.
• Унда равонликнинг қуйидаги кўрсаткичлар бўйича баҳолаш белгиланган:
• -рейка ва қоплама орасидаги тирқиш [мм];
• -амплитудалар усули (алгебраик фарқ) ҳар 5 м қадамда нивелирлаш ва 5, 10, 20 метрли нуқталар орасидаги масофаларга мос бўлган, 10, 20 ҳамда 40
• м учта базавий чизиқ бўйича нисбий амплитудаларни аниқлаш [мм] ;
• -ПКРС-2 ускунаси билан 30 [км/с] тезликда аниқланадиган кўрсаткич [см/км].

• Ҳаракатни ташкил этишнинг иккита асосий усули мавжуд бўлиб, улар