Mavzu Dinamik makroiqtisodiy tahlil faniga kirish Reja

T↓(ΔT)  Yd↑ (ΔYd= -ΔT) C↑ (ΔC=b(-ΔT)) E↑ (ΔE=b(-ΔT))  
Y↑ (ΔY=b(-ΔT) C↑ (ΔC=b(b(-ΔT)) E↑ (ΔE=b2(-ΔT)) Y↑ (ΔY=b2(- 
ΔT)) 
C↑ (ΔC=b(b2(-ΔT))) va h.k.
Demak, soliq multiplikatorini quyidagicha tasvirlash mumkin:
ΔY –b
---------= ------- 
ΔT 1-b 
Agar davlat byujetiga barcha soliq tushumlari joriy daromad–Y dinamikasiga 
bog‘liq deb hisoblasak soliq funksiyasi T = tY – ko‘rinishni oladi. Bu holatda 
iste’mol funksiyasi quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
C=a+b(Y-tY)= a+b(1-t) Y, 
Soliq multiplikatori esa quyidagi ko‘rinishni oladi: 
-b 
mt = ----------- 
1-b(1-t) 
Bu yerda: mt – yopiq iqtisodiyot uchun soliq multiplikatori. 
To‘liq soliq funksiyasi T=Ta+tY ko‘rinishga ega. 
T a – avtonom soliqlar (masalan, mulkka, erga soliqlar). 

---

To‘liq soliq funksiyasini e’tiborga olsak, iste’mol funksiyasi quyidagi 
ko‘rinishga ega bo‘ladi: 
C=a+b[Y-(Ta+tY)] 
Iiste’mol funksiyasining Ushbu shaklini hamda sof eksport funksiyasini 
hisobga olib ochiq iqtisodiyot uchun soliq multiplikatorini hisoblasak u 
 
 
-b
mt = ------------------
1-b(1-t)+ m’
ko‘rinishini oladi.
Demak soliqlarni bir miqdorga kamaytirilishi yoki ko‘paytirilishi 
natijasida YaIM hajmining bundan necha marta ko‘p miqdorga o‘zgarishi 
iste’molga chegaralangan moyillik, chegaraviy soliq stavkasiga va importga 
chegaralangan moyillik darajalariga bog‘liq Ochiq iqtisodiyotda davlat xarajatlari 
multiplikatori va soliq multiplikatorini hisobga olganda muvozanatli ishlab 
chiqarish hajmi modeli quyidagicha bo‘ladi: 
Aytaylik hukumat o‘z xarajatlarini qandaydir miqdorga oshirdi va bu 
xarajatlarni 
moliyalashtirish 
uchun 
soliq 
miqdorini 
ham 
shuncha 
oshirdi. 
Bunda davlat xarajatlari va avtonom soliqlar miqdorlarining bir vaqtning 
o‘zida bir xil miqdorda o‘zgarishi natijasida daromadlarning jami o‘zgarishi 
ΔY 
miqdori 
quyidagiga 
teng 
bo‘ladi: