Mavzu: Hisoblash texnikasining rivojlanish tarixi

ma'lumotlarni xotiraga kiritish va chiqarish dasturi (BIOS): doimiy xotirada joylashgan bo'lib, kompyuter ishga tushirilganda kiritish va chiqarish bilan bog'liq amallarini bajaradi, kerakli qurilmalarni (klaviatura, monitor, tezkor xotira va hokazo) tekshirishdan o'tkazadi hamda operatsion sistemani faollashtiruvchi dasturni chaqiradi;

operatsion sistemani faollashtiruvchi dastur (Boot Record) -juda qisqa dastur bo'lib, uning vazifasi tezkor xotiraga ma'lumotlarni kiritish-chiqarish sistemasini kengaytirish moduli va amallar bajarishda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan uzilishlarni tahlil qilish modulini yuklashdan iborat;

Operatsion sistemaning ichki va tashqi buyruqlari. Foydalanuvchi va kompyuter orasidagi muloqot foydalanuvchi tomonidan operatsion sistemaga ketma-ket beriladigan buyruqlar va ko'rsatmalar asosida tashkil etiladi.
Qobiq-dastur – operatsion sistema boshqaruvida ishga tushiriladigan va foydalanuvchiga shu operatsion sistema bilan ishlashga ko`maklashadigan dasturdir. Eng birinchi ommalashgan qobiq-dasturlardan biri Norton Commander deb nomlanadi. Bu qobiq-dastur amerikalik mashhur dasturchi Piter Norton tomonidan ishlab chiqildi va tez ommalashib ketdi. Hozirgi kunda keng tarqalgan Windows Commander, Total Commander, Far manager kabi qobiq-dasturlar Norton Commander dasturining asosiy ish tamoyillarini o`zida saqlab qolgan.
Qobiq-dasturlar asosan quyidagi imkoniyatlarni beradi:

• 
  diskdan kataloglar ro`yhatini ekranga to`liq chiqarish;
  
• 
  fayllardan nusxa ko`chirish;
  
• 
  fayllarni o`chirish;
  
• 
  kataloglar hosil qilish;
  
• 
  matnli fayllarni tahrir qilish va boshqalar.
  

Windows operatsion sistemasiga foydalanuvchi interfeysi qulay bo`lishi uchun maxsus qobiq-dasturlar joylashtirilgan bo`lib, ulardan biri Mening kompyuterim sistema katalogi, ikkinchisi “Проводник” (yo`lboshlovchi) deb atalgan.
IV. 1. Operatsion sistemaning qanday asosiy vazifalarini bilasiz?
2. Operatsion sistema qanday asosiy qismlardan iborat?
3. Operatsion sistemaning ichki va tashqi buyruqlari haqida so`zlab bering.
4. Operatsion sistemaning qobiq-dasturi deganda nima tushunasiz?
5. Norton Commander dasturining afzalliklari nimada?
V. Savollarga javob yozish, qisqa test tuzib kelish
O'quv-tarbiya ishlar bo'yicha rahbar o'rinbosari (imzo)
12-DARS
Sinf: 8 V
Sana: ________2018yil