Мавзу: жисмоний тарбия дарсларида педагогик назорат: пулсометрия ўтказиш услубиёти

(хронометрлаш баённомаси). Дарс ўтувчи ўқитувчи: Хўжақулов. Р.Н Дарс мавзуси: Паст стартдан 60 мга югуриш. Югуриб келиб узунликка сакраш. 5 синф ўқувчиси: Мамаюсупов. Х. Хронометрловчи: Рахимова З.
№	Ҳаракат фаолиятининг мазмуни	Бош ланди	Тугал ланди	Фаол. тури
1	Сафланиш, ўқувчи сонини аниқлаш, рапорт қ/қ., саломлашиш, ўқувчиларнинг дарсга тайёрлигини кўздан кечириш	00	210	И
2	Янги дарс мавзусини эълон қилиш	210	310	Т
3	Диқ. учун машқлар, қ/қомат учун машқлар, турли кўринишда юриш ва югуришлар, УРМ, махсус ва тайёрлов машқлари.	310	910	И
4	Гуруҳларга ажралиш, паст старт техникаси хақида тушунтириш	910	950	Т
5	Махсус махсус, тайёрлов машқ	950	1110	И
6	Биринчи уринишдаги хатолар таҳлили	1110	1140	Т
7	Паст ст. чиқишни ўрганишдаги иккинчи уриниш	1140	1210	И
8	Навбат кутди	1210	1240	Б
9	Масофа бўйлаб югуриш-3-уриниш.	1240	1310	Т
10	3-уриниш таҳлили	1310	1540	БТ
11	4-уриниш	1540	1630	И
12	Қисқа масофага югуриш учун уйга вазифа	1630	1730	Т
13	Навбатдаги вазифани бажариш учун жой алмашиш	1730	1843	И
14	Узунликка сакраш техникаси хақида тушунтириш	1843	2015	Т
15	Депсинниш оёғи учун тайёрлов машқлари	2015	2212	И
16	Жойидан туриб 2 оёқда депсиниш билан сакрашлар хақида назарий маълумот бериш	2212	2343	Т
17	Депсиниш оёғи тушадиган жойни аниқлашдан олдинги пауза	2343	2510	Б
18	1-уриниш (10 та югуриш қадами билан сакраш)	2510	2540	И
19	Юг.кел.уз.сакрашда навбат кутиш	2540	2615	Б
20	2-уриниш (10 та югуриш қадами билан сакраш)	2615	2635	И
21	1-2-уринишни таҳлили	2635	2810	Т
22	Навбат кутмай 3-4 уриниш	2810	2915	И
23	Қайта сафланиш ва буйруққа тез жавоб бериш харакатлари билан ҳаракатли ўйин билан тушунтириш	2915	3110	Т
24	Буйруққа тез жавоб бериш ҳаракатлари билан харакатли ўйин	3110	4025	И
25	Қайта сафлаш, нафас ва ЮҚЧ ритмини пасайтириш учун машқлар	4025	4330	И
26	Уйга вазифа бериш	4330	4430	Т
27	Дарсни якунлаш ва уюшган ҳолда дарс жойини тарк этиш	4430	4530	Б

Пульсометрия ўтказиш услубияти.

Пульсометрия ўтказиш услубияти.

• Жисмоний тарбия дарсларида пульсометрия олиб боришдан, яъни томир уришини ўлчашдан асосий мақсад дарсдаги юкламанинг ўқувчилар ёшига, тайёргарлигига, машғулот ўтказиладиган жой шароитига мувофиқлигини аниқлашдан иборат.
• Пульсометрия маълумотларини тўғри таҳлил қила билиш эса талабаларга кейинчалик ўз ҳаракатларини объектив баҳолаш, ҳар бир синф учун юкламаларни тўғри режалаштириш, бошқариш усулларини эгаллашга ёрдам беради.
• Кузатув секундомер ёрдамида бир ўқувчи устида олиб борилади. Бунинг учун ўқитувчининг топшириқларини фаол бажарадиган ўқувчи танлаб олинади. Ушбу ўқувчи кузатув объекти ҳақида олдиндан огоҳлантирилиши керак.
• Пульс биринчи бор дарсга қўнғирок чалинишига 5 дақиқа қолганда ўлчанади. Бунда кузатувчи кузатилувчи ўқувчининг тинч ҳолатда, яъни унинг пульс кўрсаткичи меъёр ҳолатида эканлигига ишонч ҳосил қилиши керак.
• “Пульс” сўзи лотинчадан таржима қилинганда “туртки” маъносини бериб, томир уриши, юрак қисқариши натижасида қон томирларининг ритмик тебраниши, кенгайиб-торайиши демакдир.
• Пульс асосан билакнинг ички юзасида, билак артерияси соҳасида аниқланади. Бунинг учун текширилувчининг билак бўғими қўл билан шундай ушланадики, бош бармоқ билакнинг ички томонида, бошқа бармоқлар билан эса унинг юзидаги уриб турувчи билак артериячаси пайпаслаб топилиб, бир оз босилади. Пульс 6 секунд мобайнида ўлчанади.

Томир уришини қуйидагича ўлчаш тавсия этилади.
Агар иш доимий хусусиятга эга бўлса, сафланиш, югуриш, умумривожлантирувчи машқлар ва ҳ.к. орасида ҳар 3 дақиқада, 3 дақиқадан кам оралиқда томир уришини ўлчаш мақсадга мувофиқ эмас, чунки ўқувчини томир уришини ўлчаш учун тез-тез жалб этиш дарсдаги ҳақиқий юкламани аниқлашга ёрдам бермайди.