Mavzu: Kirish. Ekologiya kursi, vazifasi, maqsadi, tuzilmasi va tarixi, fanni o‘rganish usullari. Reja

3. Yer usti formalar:
a) In qilmaydigan: yuguruvchilar, sakrovchilar, sudralib yuruvchilar.
b) In quruvchilar: yuguruvchilar, sakrab yuruvchilar, sudralib yuruvchilar.
v) qoya hayvonlari.
4. Daraxtlarda o‘rmalovchi formalar, daraxtdan tushmasdan yashovchilar va vaqtincha daraxtga o‘rmalovchilar.
5. Havo formalari.

1. 
   Ozuqani havodan turib topuvchilar, yerdagi ozuqaga havodan qaraydigan formalar.
   
2. 
   D.N.Kashkarov klassifikatsiyasida hayvonlar morfologiyasi, harakat qilishi va ovqatlanishi kabi xislatlari inobatga olingan. Hayvonlar, muhitning namlik darajasiga qarab namlik sevar (gigrofillar) va quruqlikni sevar (kserofillar) guruhlarga bo‘linadi.
   
3. 
   Oziqlanishiga qarab hayvonlar o‘txo‘r; hamma narsa bilan ovqatlanuvchilar; yirtqichlar va o‘laksalar bilan ovqatlanuvchilarga bo‘linsa, yashash joyida ko‘payishiga qarab yer ostida ko‘payadigan formalar; yer ustida, o‘simliklarda, butalar orasida va daraxtlar ustida ko‘payuvchi guruhlarga bo‘linadi.
   
4. 
   Suv muhitida uchraydigan gidrobiontlar tubandagi hayot formalariga (Zernov, 1949, Konstantinov, 1972) bo‘linadi:
   
5. 
   Plankton: harakatsiz, sharsimon, nurlanuvchi, Tayoqchasimon formalar. Harakatchan —soyabon, patsimon, nurlanuvchi, tayoqchasimon formalar.
   
6. 
   Neyston: ilonsimon, torpedosimon, kurak oyoqli turlar va qopsimon formalar.
   
7. 
   Harakatchan epibiontlar: o‘rmalovchilar, kipriklilar, chuvalchangsimonlar, ixcham tanali oyoqli formalar va boshqalar.
   

Mavzuni mustahkamlash yuzasidan savollar.

1. 
   Qanday hayot muhitlarini bilasiz?
   
2. 
   Qanday ekologik omillarni bilasiz?
   
3. 
   Cheklovchi omillar nima?
   
4. 
   Fotoperiodizm nima?
   
5. 
   Suv ekologik omiliga nisbatan o‘simliklar va hayvonlar qanday ekologik guruhlarga bo‘linadi?
   
6. 
   Poykiloterm va gomoyoterm organizmlar to‘g‘risida nimalarni bilasiz?
   
7. 
   Edafik omil nima?
   
8. 
   Galofit nima?
   
9. 
   Hayot formasi yoki shakli deganda nimani tushunasiz?
   
10. 
    Qanday hayot formalari klassifikatsiyalari mavjud?
    
11. 
    O‘simlik va hayvonlarning qanday hayot formalari bor?
    
12. 
    Suvda yashovchi hayvonlar nima deb ataladi?