Mavzu: Kislota asosli titrlash (neytrallash) usuli. Indikator xatosi. Reja

Mavzu: Kislota asosli titrlash (neytrallash) usuli. Indikator xatosi.

Reja:

1. 
   Moddalarni ajratish va konsentrlashni asosiy tushunchalari va tasnifi.
   
2. 
   Cho`kmalar hosil qilish. Gomogen cho`ktirish.
   
3. 
   Birgalashib cho`kish.
   
4. 
   Amfoterlik va uni taxlilda qo`llanishi.
   
5. 
   Kompleks birikmalarni kimyoviy taxlilda qo`llanishi.
   
6. 
   Indikator xatolari.
   

Moddalarni ajratish va konsentrlashni asosiy tushunchalari va tasnifi
Tahlil jarayonida ko`pincha moddani juda oz miqdorini (izini) ochishga to`g`ri keladi. Ko`pchilik analitik reaksiyalarni ochish minimumi m=10^-3 –10^-4 mkg bo`lgani xolda ba`zan, yanada kam, 10^-7 – 10^-8 mkg miqdordagi moddalarni ochish zarur bo`ladi. Bunday oz miqdordagi moddani ochishdan avval uni analitik reaksiya imkoniyatidagi ochish minimumi qiymatigacha konsentrlash (konsentratsiyasini orttirish) kerak.
Konsentrlash va ajratish tushunchalari: Dastlabki aralashma tarkibiy qismlarini bir biridan ajratish uchun bajarilgan amal-ajratish, aralashmadagi mikro-tarkibiy qismni konsentratsiyasini makro-tarkibiy qismga nisbatan orttirish amali konsentrlash deb ataladi. Nisbiy va absolyut konsentrlash usullari mavjud.
Absolyut konsentrlash – jarayonida katta xajm (massa)dagi mikro tarkibiy qism kichik xajm (massa)da yig`ilib qoladi. Masalan osh tuzini juda suyultirilgan eritmasi batamom bug`latilsa, tarkibidagi mikro miqdordagi tuz kichik xajmli (massa) eritmada yig`ilib qoladi.
Nisbiy konsentrlashda – mikro tarkibiy va uning ochilishiga xolaqit beruvchi makro tarkibiy qism miqdorlarining nisbati o`zgaradi. Nisbiy konsentrlash konsentrlash usulini xususiy xoli bo`lib uning natijasi konsentrlash omili yoki koeffitsiyenti (F) bilan tavsiflanadi

bu erda (1) mikro va (2) makro miqdorli moddalarni konsentrlashdan avval Q ₀¹, Q ₀² va keyingi Q₁, Q₂ konsentratsiyalari.

Misol: Bir litr eritmada 10^-4 g modda bo`lgan eritmani xajmi 10 ml gacha bug`latildi.


Konsentrlash koefitsienti eritma necha marta konsentrlanganini anglatadi.
Analitik reaksiyalarni bajarishda, ishlatiladigan moddaning miqdoriga qarab, sifat analizi usullari 1955-yildan boshlab quyidagicha nomlanadigan bo`ldi.