Мавзу: Суғурта ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби фанининг предмети, объекти ва вазифалари

qilinmagan zararlar zaxirasini shakllantiradilar.
Yuqorida keltirilgan sug‘urta zaxiralarining hajmini aniqlash-
da sug‘urta va qayta sug‘urta shartnomalari bo‘yicha kelib tushgan 
sug‘urta mukofotlarining agentlik va brokerlik siylovlar va oldini 
olish chora-tadbirlari zaxirasiga qilingan ajratmalar summasiga ka-
maytirilgan summasi baza hisoblanadi. 
Ishlab topilmagan sug‘urta mukofotlari zaxirasi hisobot dav-
rida amalda bo‘lgan va unga taalluqli bo‘lgan hamda muddati hi-
sobot davridan tashqariga chiquvchi sug‘urta shartnomalari bo‘-
yicha kelib tushgan bazaviy sug‘urta mukofotlarini namoyon eta-
di. Ishlab topilmagan sug‘urta mukofotlari zaxirasi hisoblanganda 

---

111 
hayot sug‘urtasidan boshqa sug‘urta turlari yuqorida keltirilgan 
Nizomga asosan ajratilgan uchta hisob guruhlaridan kelib chiqib 
hisoblanadi.
Birinchi hisob guruhi: 
− baxtsiz hodisalar va kasalliklardan sug‘urta qilish; 
− ixtiyoriy tibbiy sug‘urta; 
− yuklarni sug‘urtalash; 
− boshqa turdagi mol-mulklarni sug‘urtalash; 
− avtotransport vositasi egasining javobgarligini sug‘urtalash; 
− javobgarlik sug‘urtasining boshqa turlari, qarz oluvchining 
kreditni qoplay olmaslik javobgarligidan tashqari. 
Ikkinchi hisob guruhi: 
− moliyaviy risklarni sug‘urtalash; 
− qarz oluvchining kreditni qoplay olmaslik javobgarligini su-
g‘urtalash. 
Uchinchi hisob guruhi: 
– sug‘urta shartnomasi amal qilish muddatining boshlanishi va 
tugashi sanalari noaniq bo‘lgan (“ochiq”) sug‘urta shartnoma-
larini tuzishni nazarda tutuvchi barcha sug‘urta turlari. 
Birinchi hisob guruhi bo‘yicha sug‘urta zaxirasini shakllanti-
rishning ikki usulini taklif etish mumkin. Bular “Pro Rata Tempo-
ris” va “24 dan bir (yigirma to‘rtdan bir)” usullari.
13.2. “Pro Rata Temporis” usulida sug‘urta zaxirasini