Mavzu: Tashkilotlar va uni o’rganishga doir turli qarashlar

Adabiyotda siz quyidagi ta'riflarni o'qishingiz mumkin:

• 
  Tashkilot (O'rta asr lat. Organizo - ingichka ko'rinish haqida xabar beraman, tartibga keltiraman) - kerakli aloqalarni shakllantirishga olib keladigan maqsadga muvofiq jarayonlar va harakatlar majmui.
  
• 
  Tashkilot (frantsuz tilidan. Organization - qurilma, shakllanish) - ob'ektiv, sub'ektiv yoki aralash qurilmalar modelini aks ettirish, yani moddiy, intellektual yoki aralash sharoitlarda jarayonlar yoki tizimlardir.
  
• 
  Tashkilot - odamlarni umumiy maqsadlarga erishish uchun birlashtirish.
  

Shunday qilib, "tashkilot" atamasi turli ma'nolarda ishlatiladi. Keling, ulardan ba'zilari haqida to'xtalamiz. D. March va G. Simon tashkilotni o'zaro ta'sir qiluvchi shaxslar jamiyati deb hisoblashadi, bu jamiyatda eng keng tarqalgan va markaziy muvofiqlashtiruvchi tizimni o'z ichiga oladi. Tashkilot ichidagi tuzilish va muvofiqlashtirishning yuqori o'ziga xosligi uni diffuzdan ajratib turadi va uyushmagan shaxslar o'rtasidagi tartibsiz aloqalarini o’z ichiga oladi. Bularning barchasi tashkilotga alohida biologik organizmga o'xshashlik beradi.

Amerikalik sotsiologlar P. Blau va V. Skott fikriga ko'ra, tashkil etilgan tashkilotning o'ziga xos xususiyati shundaki, u aniq maqsadlarga erishish uchun rasmiy tuzilishga ega bo'lishi kerak.

Amerikalik tashkilotlar tadqiqotchisi A.Etsionining fikriga ko'ra, tashkilot - bu jamiyatda ma'lum bir joyni egallaydigan va ozmi-ko'pmi aniq belgilangan funktsiyani bajarishga mo'ljallangan, institutsional xarakterdagi sun'iy birlashma. Shu ma'noda, tashkilot ma'lum bir maqomga ega bo'lgan ijtimoiy institut sifatida harakat qiladi va statsionar ob'ekt sifatida qaraladi. Shu ma'noda "tashkilot" so'zi, masalan, korxona, hokimiyat, erkin ittifoq va boshqalarga nisbatan ishlatiladi.